وسواس فکری عملی در بارداری و پس از زایمان و درمان آن
اختلال وسواس فکری عملی در زمان بارداری و پس از زایمان بسیاری از مادران را دگیر خود می کند. عادی است که مادران پس از ورود نوزاد جدید، مجموعه ای از احساسات مختلف را تجربه کنند. تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده است که پس از بارداری تغییرات خلقی و اختلالات مادران به دلیل بهم ریختگی هورمون ها شدید تر می شود، این اختلالات شامل اختلال وسواس فکری عملی نیز می باشد.
تخمین زده می شود که حدود 3 تا 5 درصد والدینی که تازه صاحب فرزند شده اند اختلال وسواس پس از بارداری را تجربه می کنند.
متاسفانه بیش تر افراد تنها با افسردگی پس از زایمان آشنا هستند بنابراین علائم وسواس پس از زایمان را نادیده می گیرند.
علائم وسواس پس از زایمان
ابتدا به خاطر داشته باشید که این علائم ممکن است از زمان بارداری شما نیز آغاز شوند بنابراین باید به رفتارهای خود در دوران بارداری نیز دقت کنید.
افرادی که پیش از زایمان وسواس داشته اند، بیش تر احتمال دارد که پس از بارداری یا در حین بارداری نیز وسواس را تجربه کنند البته این وسواس یک تفاوت عمده با وسواس های معمولی دارد، آن هم این است که این وسواس بیش تر مربوط به سلامتی کودک است.
علائم زیر از نشانه های وسواس پس از زایمان به شمار می رود:
- ترس از انداختن کودک
- ترس از قرار دادن کودک در مکان های خطرناک مانند روی گاز یا داخل یخچال
- ترس از مرگ کودک
- ترس از غرق شدن کودک
- نگرانی از آسیب زدن به کودک
- وسواس تمیزی در بارداری یا ایمنی کودک
- تمیز کردن یا شستشوی بیش از حد
- بدون دلیل گریه کردن
- تحریک پذیری
- عصبانیت
- اضطراب
علل ایجاد وسواس پس از زایمان
تغییرات هورمونی
نمی توان دلیل خاصی برای وسواس یا افسردگی پس از زایمان تعیین کرد، اما از منظر بیولوژیکی، حدس زده می شود که تغییرات در هورمون هایی مانند استروژن ممکن است تا حد زیادی در این امر نقش داشته باشند.
هورمون ها می توانند در فعالیت انتقال دهنده های عصبی در مغز، از جمله سروتونین اختلال ایجاد کنند. اختلال ایجاد شده در سروتونین نیز به شدت در ایجاد وسواس پس از زایمان نقش دارد.
چالش های جدید
اگر از دیدگاه روانی به این موضوع نگاه کنیم متوجه می شویم که ورود یک نوزاد جدید چالش های جدید را به وجود می آورد، که ممکن است برای برخی از زنان طاقت فرسا به نظر برسد.
استرس یکی از عوامل اصلی ابتلا به اختلال وسواس فکری است و دوره پس از زایمان ممکن است به خصوص برای آن دسته از خانم ها که از حمایت کافی برخوردار نیستند استرس زا باشد.
مراقبت از ذهن و بدن پس از زایمان
هنگام تولد کودکتان ممکن است احساس کنید که باید با تمام وجود فقط به فرزندتان توجه کنید. به هر حال، نوزاد تازه متولد شده شما کاملاً از نظر غذا، آرامش و موارد دیگر به شما وابسته است.
اما این که تمام تمرکز خود را روی کودک بگذارید و به سلامتی خود توجه نکنید اشتباه است. به یاد داشته باشید که بچه دار شدن شما را به یک ابرقهرمان تبدیل نمی کند.
شما پس از زایمان از نظر جسمانی بهبود خواهید یافت. به عنوان مثال درد زایمان پس از چند روز از بین می رود. اما آیا شما از نظر روحی و ذهنی نیز بهبود خواهید یافت؟
بچه دار شدن یک تغییر بسیار بزرگ است.
حتی اگر دومین، سومین یا حتی ششمین فرزندتان را به دنیا بیاورید، شما به یک شخص دیگر نیز دارید که در نگهداری کودکتان به شما کمک کند.
به یاد داشته باشید که خودتان را برای تغیرات آماده کنید و تا جایی که می توانید از دیگران در این راه کمک بگیرید.
بهبودی از زایمان
مرحله اول برای مراقبت از خود این است که بفهمید در بدن و ذهن شما چه می گذرد. در اولین روزها، هفته ها و ماه های پس از زایمان اتفاقات زیادی در حال انجام است.
در روزهای اولیه پس از زایمان، چالش هایی که مادران با آن مواجه می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ناامیدی یا احساس شرم در صورتی که زایمان مطابق انتظار پیش نرود.
- عدم اطمینان از توانایی در مراقبت از نوزاد (حتی اگر اولین فرزند شما نباشد)
- خستگی، هم از لحاظ جسمی و هم عاطفی
- بواسیر در شرایطی که فرد زایمان طبیعی را انتخاب می کند.
- حساسیت و درد در نوک پستان
- درد و عفونت به دلیل اپیزیوتومی( برش در منطقه بین واژن و مقعد)
- خونریزی پس از زایمان (لوخیا)
مراقبت های بعد از بارداری
7 کاری که پس از بارداری باید انجام دهید تا از خودتان مراقبت کنید
مراقبت از خود و کودک می تواند خسته کننده باشد اما لازم نیست که چنین احساسی داشته باشید. اقدامات مختلف می تواند به شما کمک کند تا هم از سلامتی جسمی و هم از نظر عاطفی مراقبت کنید:
در حال، زندگی کنید
به یاد داشته باشید که اگر در حال زندگی کنید هیچ اضطرابی را تجربه نمی کنید. به کارهای فردا یا هفته بعد فکر نکنید.
تصور کنید که در این لحظه تنها یک کار دارید که انجام دهید، شاید در عمل سخت باشد ولی ذهن انسان بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی قانع می شود.
هرکاری کنید تا وقتی برای خواب پیدا کنید
خواب نقش بسیار زیادی در کاهش اضطراب، نگرانی، افسردگی و تمام مشکلات دارد. اما وقتی کودک شما مدام گریه می کند چه کار می توانید بکنید؟
سعی کنید از دیگران کمک بگیرید تا وقتی را برای خواب پیدا کنید. حتی برای این کار می توانید از پرستار بچه استفاده کنید یا از همسرتان بخواهید تا برای بهبود روحیه شما این کار را انجام دهد.
لازم نیست این ساعت خواب حتما شب باشد، در هر ساعتی می توانید بخوابید و استراحت کنید.
البته هنوز هم خسته خواهید بود اما به مرور خستگی شما کاهش می یابد.
از بدن خود خجالت نکشید
مادران جدید ممکن است احساسات مختلفی از جمله عصبانیت، ناامیدی، شرمندگی یا ناامیدی نسبت به بدن خود داشته باشند. به خود یادآوری کنید که بدن شما یک انسان را به دنیا آورده و این کار بسیار حیرت انگیز است، بنابراین نباید از آن خجالت بکشید.
برای مراقبت از بدن خود کارهای زیر را انجام دهید:
- استفاده از سبزیجات در میان وعده های خود
- نوشیدن به اندازه آب
- مصرف ویتامین زیر نظر دکتر و متخصص
- ورزش های مناسب زیر نظر پزشک
تحرک
در شش هفته اول معمولا دکتران به مادران توصیه می کنند که تحرک مناسبی داشته باشند و دائم یک جا ننشیند این کار مانع از ایجاد لخته خون در پاها یا ریه می شود.
علاوه بر این موضوع فعال ماندن باعث حفظ سلامتی روحی و جسمانی فرد می شود البته این فعالیت ها باید زیر نظر دکتر انجام شود.
از دیگران کمک بگیرید
هیچ وقت در کمک گرفتن از دیگران یا استفاده از تجارب آن ها خجالت نکشید. به یاد داشته باشید که کمک آن ها می تواند به سلامتی روحی، جسمانی و استراحت شما کمک کند.
این کار باعث می شود تا بتوانید مادر با حوصله تری باشید و وقت باکیفیت تری را با کودک خود بگذرانید.
روابط اجتماعی برقرار کنید
سعی کنید در انجمن ها شرکت کنید و با مادران یا کسانی که تجربه های یکسانی با شما دارند وقت بگذرانید، روابط اجتماعی باعث می شوند که احساس بهتری پیدا کنید.
به طور کلی هر نوع ارتباطی حتی اگر تلفنی یا حتی به وسیله پیام باشد، باعث بهبود و تقویت روحیه فرد می شود.
درباره احساسات خود صحبت کنید
سعی کنید در مورد استرس و اضطراب خود با دیگران صحبت کنید. این کار باعث می شود تا بتوانید از تجربه دیگران نیز استفاده کنید یا حداقل با گفتن احساسات خود اندکی سبک شوید.
به یاد داشته باشید که به عنوان یک مادر باید مراقبت از خود را بدون توجه به هر چیزی در اولویت قرار دهید. این توصیه ممکن است در عمل غیر ممکن به نظر برسد اما نقش مهمی در سلامت شما و فرزندتان دارد.
کمک از روانشناس
ممکن است احساسات عجیبی را در دوران بارداری و یا پس از آن تجربه کنید. این احساسات می تواند حس پوچی و افسردگی باشد یا احساس وسواس تمیزی، وسواس فکری و غیره. در این شرایط بهتر است از روانشناسان با تجربه کمک و راهنمایی بگیرید.
مشاوره تلفنی وسواس | برخورد علمی با درمان وسواس
مشاوره تلفنی وسواس، برخورد علمی با درمان وسواس
یکی از بهترین راهکارهایی که برای افراد وسواسی، استفاده از مشاوره تلفنی وسواس می باشد زیرا آن ها در سریع ترین زمان ممکن می تواند برای درمان وسواس اقداماتی را انجام دهند، بیماری وسواس مسئله ای است که افراد کمتر به دنبال درمان آن می روند، افرادی که بیماری وسواسی دارند از دور بسیار منظم، آینده نگر و پاکیزه به نظر می رسند در صورتی که تمیزی افراطی و افکار بیمار گونه آن ها برای خودشان و اطرافیان آزار دهنده می باشد.
همچنین درمان وسواس به تنهایی امکان پذیر نمی باشد و بهتر است از مشاوره تلفنی و حضوری استفاده کرد در این حالت ابتدا باید فرد وسواس بیماری خود را بپذیرد و قبول کند که نیاز به راهنمایی و درمان دارد، بعد از پذیرفتن بیماری مشاوره تلفنی کمک می کند تا بیماری را ریشه کن کنند افکار مزاحم را از بین ببرند، همچنین مشاور وسواس بهترین راهکارهای عملی که متناسب با شخصیت خود فرد می باشد را در اختیارش قرار می دهد.
مشاوره تلفنی وسواس: انواع وسواس را بشناسید
وسواس به معنی وسوسه و افکار آزار دهنده در مورد انجام امور به ویژه تمیزی و پاکیزگی می باشد در این بیماری ترس های غیر منطقی به سراغ فرد می آید و باعث می شود کارهایی را به صورت مداوم و لحظه ای تکرار کند، شایع ترین نوع وسواس، وسواس شست و شو و یا تمیزی و قرینه بودن وسایل می باشد.
فردی که دچار بیماری وسواسی شده است نسبت به افکارش آگاه می باشد و وسواس انواع مختلفی دارد که در مورد درمان هر کدام از آن ها باید به طور جداگانه بحث شود در زیر نمونه هایی از آن ها را بیان می کنیم:
- وسواس فکری عملی
- وسواس جبری
- وسواس تمیزی
- وسواس بدریخت انگاری بدن
- وسواس وارسی کردن
- وسواس احتکار
در صورتی که نشانه های بیماری وسواس را در خود و یا اطرافیانتان دیدید بهتر است از مشاوره تلفنی کمک بگیرید در مشاوره تلفنی مشاور سعی می کند تا علت بروز رفتارهای وسواسی، منشا روانی آن و هم چنین نوع وسواس و درمان آن را مورد بررسی قرار دهد.
لزوم دریافت مشاوره وسواس
وسواس داشتن به زندگی فرد آسیب وارد می کند و به همین دلیل بسیار اهمیت دارد تا درمان شود و وسواس باعث می شود تا به فرد و اطرافیانش آسیب وارد شود برای مثال فردی که به بیماری وسواس جبری مبتلا است مدام دیگران را مجبور می کند تا کارها را به بهترین نحو ممکن انجام دهند و در صورتی که نقص کوچکی به وجود آید فرد به شدت عصبانی می شود و آن ها را مجبور می کند تا دوباره آن کار را انجام دهند.
فردی که دچار بیماری وسواسی شده است وقت زیادی را هدر می دهد و از اولویت های زندگی اش جا می ماند به همین دلیل باید به مشاوره مراجعه کند تا درمان شود و با توجه به این که مشاوره حضوری برای برخی از افراد سخت است می تواند از مشاوره تلفنی استفاده کرد زیرا آسان و نتیجه بخش می باشد و به خوبی می توان بیماری وسواس را درمان کرد.
چرا مشاوره تلفنی وسواس واجب است
یکی از مزیت هایی که مشاوره تلفنی دارد این است ک مشکل خودتان را به راحتی و بدون خجالت می توانید بیان کنید و در مشاوره تلفنی مورد قضاوت دیگران قرار نخواهید گرفت، زیرا برخی از افراد در برابر قضاوت دیگران احساس ضعف می کنند و به همین دلیل مشکلاتشان را به صورت حضوری بیان نمی کنند و از گفتن حقایق فرار می کنند، اما در مشاوره تلفنی فرد بدون نگرانی و بدون بیان کردن اطلاعات شخصی مانند اسم و مشخصات می توانند مشکلش را مطرح کند و از مشاورین راهنمایی بخواهد.
مشاوره تلفنی به شما کمک می کند تا چیزهایی که به صورت حضوری نمی توانید بیان کنید بدون نگرانی در اختیار فرد متخصص بگذارید زیرا برای حل مشکلات بیان کردن تمامی حقایق لازم می باشد و به همین دلیل در مشاوره تلفنی بدون خجالت و ترس می توانید تمام وقایع را به درستی در اختیار مشاور بگذارید، هم چنین مشاوره تلفنی مقرون به صرفه می باشد و مشکلات و هزینه های رفت و آمد وجود ندارد و لازم نیست مدت ها در نوبت قرار بگیرید تا وقتتان گرفته شود بلکه با یک تماس تلفنی می توانید از راهنمایی مشاورین متخصص بهره مند شوید تا راهکارهای لازم را در اختیارتان قرار دهند.
مشاوره وسواس تلفنی چه کمکی می کند؟
مشاوره تلفنی ابتدا کمک می کند تا نشانه های وسواس را بشناسید تا بتوانید وسواس را به مرور زمان از بین ببرید ، هم چنین مشاوره تلفنی شما را با اثرات وسواس آگاه می کند و روش های مختلف برای درمان را در اختیارتان قرار می دهد، هم چنین مشاور داروهای احتمالی که برای کاهش علائم و نشانه های وسواس کارایی دارد را در اختیار شما قرار می دهد.
برای این که بتوانید بیماری وسواس را درمان کنید اولین قدم پذیرش آن می باشد اگر افرادی که به بیماری وسواسی مبتلا هستند آگاه باشند رفتار تکراری آن ها باعث آزار و اذیت دیگران می شود برای درمان سریع تر اقداماتی را انجام می دهند و بعد از مشخص شدن وسواس، مشاوره شما را با انواع وسواس آشنا می کند و نوع آن را در شما تشخیص می دهد، با استفاده از مشاوره تلفنی شما می توانید از بیماری وسواس و میزان اثرات تخریبی که در وجودتان دارد آگاهی کسب کنید و اطلاعاتتان را در این خصوص افزایش دهید.
درمان و مشاوره وسواس تلفنی و آنلاین
مشاوره وسواس، مشاوره و درمان وسواس تلفنی و آنلاین
مشاوره وسواس از آن مواردی می باشد که افراد کمی به آن توجه می کنند زیرا در بسیاری از اوقات فکر می کنند که وسواس عارضه حادی نمی باشد و خودش به مرور خوب می شود! اگر خودتان آدم وسواسی می باشید و یا با آدم وسواسی زندگی می کنید حتما تاکنون عمق فاجعه را درک کرده اید.
برای درمان این بیماری نیاز به مشاوره حضوری و تلفنی می باشد و درمان قطعی اختلال وسواس بدون حضور مشاور بسیار دشوار و حتی در مواردی غیر ممکن می باشد زیرا درمان این بیماری نیاز به راهنمایی و همراهی دارد بر اساس آمارهایی که به دست آمده است مشاوره تلفنی در بسیاری از مواقع نتیجه بخش می باشد و هم چنین استفاده از مشاور تخصصی کمک می کند تا وسواس به خوبی درمان شود، در این مقاله در مورد بیماری وسواس و راه های درمان آن مطالبی را بیان می کنیم.
وسواس چیست؟
در صورتی که به نشانه های وسواس در خود و یا دیگران توجه داشته باشید می توانید آن ها را بشناسید، وسواس در لغت به معنی تردید و دودلی می باشد و در علم روانشناسی به معنی وسوسه و تردید های آزاردهنده در انجام امور مختلف به خصوص در مورد پاکیزگی می باشد.
وسواس با استفاده از افکار و ترس های غیرمنطقی باعث می شود تا فرد رفتارهایی را به صورت تکراری انجام دهد. شایع ترین نوع وسواس، وسواس نسبت به تمیزی و پاکیزگی می باشد، فردی که دچار این بیماری می شود از بیماری خود باخبر است و به طور مداوم تلاش می کند تا با افکار وسواسی مقابله کند.
فردی که دچار بیماری وسواسی شده است در شستن و تمیز کردن، در تماس اشیاء با یکدیگر و یا دست انسان در شمارش اشیاء و چیزها، در چک کردن مسائل ایمنی و غیره حساسیت های زیادی نشان می دهند. چگونگی رفتار با فرد وسواسی چیزی می باشد که پس از مشاوره ها برای شما ملموس خواهد بود.
انواع مشاوره و درمان وسواس
شاید زمانی که اسم وسواس را می شنوید ترس از کثیفی و شستن دست ها تا حد کنده شدن پوست به ذهنتان می آید اما وسواس انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن ها درمان های مخصوص به خودشان را دارند، در زیر برخی از وسواس های شایع بیان شده اند که عبارت است از:
- وسواس فکری عملی
- وسواس جبری
- وسواس تمیزی
- وسواس بدریخت انگاری بدن
- وسواس وارسی کردن
- وسواس احتکار و غیره.
شما باید اطلاعاتتان را در مورد وسواس های ذکر شده بالا ببرید تا در صورتی که به مشاور مراجعه می کنید در مورد درمان آن اطلاعات نسبی داشته باشید.
علل به وجود آمدن وسواس
وسواس در افراد مختلف به دلایل متفاوتی به وجود می آید و علاوه بر وراثت، عوامل روانی و نوع تربیت در دوران کودکی تاثیر بسیاری بر روی این بیماری دارد، به همین دلیل ابتدا باید دلایل و ریشه های این وسواس از طریق مشاوره حضوری یا تلفنی و روان درمانی مشخص شود.
هم چنین وسواس به دلایل زیر در فرد به وجود می آیند:
- شیوه تربیت والدین در دوران کودکی
- تحقیر کودک
- وراثت
- احساس ناامنی در کودک و محدودیت های دوران کودکی
در مشاوره تلفنی تمام این علت ها بررسی می شود و بیماری وسواسی به طور دقیق مورد ریشه یابی قرار می گیرد، هم چنین به اطرافیان آموزش داده می شود تا با فرد وسواسی چه نوع رفتاری داشته باشند.
درمان وسواس
برای درمان وسواس از الگوهای مختلفی به نام های تقابل به ضد، فرمان ایست و یا درمان های دارویی استفاده می شود هم چنین درمان شناختی در درمان وسواس نقش بسیار مهمی دارد و در طی جلسات مشاوره باعث می شود بیمار نسبت به تعارض های درونی به بینش عمیقی برسد.
در برخی از موارد درمانگر با خانواده بیمار ارتباط می گیرد تا ناهماهنگی های احتمالی را رفع کند و به آن ها آموزش می دهد تا با فرد وسواسی چه رفتاری داشته باشند در کنار این ها برای بیمار فعالیت هایی را در نظر می گیرد تا سطح اضطراب و وسواس او کاهش یابد، استفاده از مشاوره تلفنی بهترین امکان برای یافتن شیوه صحیح درمان می باشد زیرا روش های صحیح مقابله با وسواس را در اختیار فرد می گذارد.
نقش مشاوره در درمان وسواس
مشاور تلاش می کند تا با استفاده از مهارت ها و شیوه های صحیح ارتباطی به فرد وسواسی و خانواده او آموزش های صحیح را بدهد و در ابتدا باید انگیزه مبارزه با بیماری را در فرد ایجاد کند به طوری که فرد با آن مقابله کند و هیچ گاه در این مسیر تسلیم نشود. و راهکارهای درمان وسواسی باید تا جایی ادامه دهد که این بیماری از بین برود و احتمال برگشت آن به صفر برسد. مشاوره با توجه به الگوهای درمانی که در بالا بیان کردیم مرحله به مرحله برای درمان بیماری اجرا می کند.
بهترین و سریع ترین درمان وسواس خود بیمار پنداری
بسیاری از افراد مدام نگران سلامتی خود هستند و نگران هستند که علائم بیماری های مشکلات را داشته باشند. نام این اختلال وسواس خود بیمار پنداری(hypochondria) می باشد که در این مقاله به درمان و شرح این بیماری پرداخته شده است.
احتمالا تابحال در اطرافیان خود با افرادی برخورد داشته اید که مدام نگران سلامتی خود هستند، از بیماری زیاد حرف می زنند و دل مشغولی زیادی در خصوص این موارد دارند. در بسیاری از موارد ممکن است شما سعی کرده باشید فرد را متقاعد کنید که افکار اشتباهی دارد و اوضاع آنطور که او فکر می کند بد نیست، اما مجدد مشاهده می کنید که نگرانی های فرد به قوه خود باقی مانده اند، یا اینکه ممکن است خودتان چنین علائمی داشته باشید و چنین تفکرات و دل مشغولی هایی خودتان را درمانده کرده باشد.
چنین مواردی نشان دهنده وسواس بیمار پنداری هستند که البته نام دقیق این اختلال، خود بیمار پنداری یا هیپوکندریا (hypochondria) است. که در این مقاله برای شرح این اختلال از اصطلاح تخصصی آن یعنی خودبیمارپنداری استفاده می کنیم.
علائم خود بیمار انگاری
افراد خود بیمار انگار از ابتلا شدن به بیماری های خاص به شدت هراس دارند یا در اکثر مواقع معتقدند که مبتلا به بیماری غیرقابل درمانی هستند و این افکار و اعتقادات در حالی است که واکنش های جسمانی آن ها سالم است. این افراد رویدادهای طبیعی بدن را سوء تعبیر می کنند یا آن ها را بسیار بزرگتر جلوه می دهند. در واقع تعابیر غیر واقعی یا نادرست علائم سبب خود بیمارپنداری می شود.
ضابطه اصلی خود بیمارپنداری، ترس از ابتلا به یک بیماری جدی است.
این اختلال دارای شدت های هذیانی نیست و بیمار می تواند جنبه های افراطی ترس هایش را بپذیرد.
افراد مبتلا معمولا در تشریح دقیق نشانه های مرضی خود ناتوان هستند و توجه آن ها همواره در جهت ظهور بیماری های جدید است.
این افراد مدام در اینترنت در حال جستجوی علائم و دلایل بیماری ها هستند و مدام وضعیت سلامتی خود را با دیگران مقایسه می کنند، نگرانی شدید در مورد وضعیت سلامتی افراد نزدیک و همینطور بررسی مکرر فشار خون و دمای بدن از جمله خصوصیات رفتاری این افراد می باشد.
در این افراد ترس یا اضطرابی که در اکثر افراد مبتلا به بیماری واقعی وجود دارد ملاحظه نمی شود اما معمولا اشتغالی ذهنی مرضی درباره بیماری دارند.
این اختلال در کتاب راهنمای تشخیصی اختلالات روانی به دو بخش تقسیم شده است:
- اختلال علائم جسمانی که شامل افرادی می شود که علائم جسمانی خفیفی را مشاهده می کنند و این علائم جسمانی را به بدترین حالت ممکن تفسیر می کنند و تصور می کنند که مبتلا به بیماری صعب العلاجی هستند.
- اختلال اضطراب بیماری که شامل افرادی می شود که علائم جسمانی خاصی را مشاهده نمی کنند ولی به طور مکرر نگران هستند که مبادا به یک بیماری مبتلا شوند.
سه خصوصیت عمده اختلال خودبیمارانگاری
- اشتغال ذهنی درباره بدن و اعمال بدن: فرد تمایل به خود – مشاهده گری دارد، نسبت به احساس های بدنی خود بیش از حد حساس است و هنگامی که متوجه سمپتوم های ناخوشایند و غیرعادی می شود در ذهنش آژیر خطر به صدا درمی آید.
- فوبیای بیماری (بیماری هراسی): فرد از مبتلا بودن به یک بیماری جدی یا مردن به دلیل یک بیماری ناگهانی هراس دارد. در این افراد ترس از پیری و مرگ نیز وجود دارد.
- ایمان به بیماری (اعتقاد راسخ به مریض بودن): حتی بعد از معاینات مکرر توسط پزشک و قوت قلب های بی پایان از سمت دوستان و اعضای خانواده فرد بازهم باور دارد که مریض است و پزشک نتوانسته است بیماری او را تشخیص دهد.
البته لازم به ذکر است که فرد خودبیمارانگار لزوما به طور مکرر به پزشک مراجعه نمی کند، برخی از افراد مبتلا به خود بیمارانگاری، روشی اجتنابی رو به کار می گیرند و به دلیل ترس از روبرو شدن و آگاه شدن از وجود بیماری های صعب العلاج در بدنشان، مدام رفتن به دکتر را به تعویق می اندازند و با اینکه مدام نگران مبتلا شدن خودشان به بیماری خاص هستند از مراجعه به پزشک اجتناب می کنند. این افراد مدام سعی می کنند افکار منفی خود را سرکوب کنند اما موفق نمی شوند، در واقع هرچه بیشتر برای سرکوب افکار منفی شان تلاش می کنند و هرچه بیشتر مراجعه به پزشک را به تعویق می اندازند اضطرابشان شدیدتر می شود.
ملاک تشخیصی اختلال خودبیمارانگاری
- افراد مبتلا به اشتغال ذهنی شدید ترس از بیمار شدن و بیمار بودن دارند.
- نشانه های جسمانی در فرد وجود ندارد و اگر هم وجود دارد بسیار خفیف است و اصلا تهدید آمیز نیست.
- اشتغال دهنی این افراد در مورد بیماری به رغم ارزیابی پزشکی و غیر منطقی بودن ادامه دارد.
- رفتارهای فرد در مورد سلامتی بسیار افراطی است.
- اشتغال ذهنی فرد در مورد بیماری باعث اختلال در زندگی او شده و در واقع تمام زندگی او را تحت الشعاع قرار داده است.
- نشانه های فرد بیشتر از 6 ماه است که ادامه دارد.
- اشتغال ذهنی فرد نسبت به بیماری با نشانه های هیچ اختلال دیگری قابل توجیه نیست.
در بین بیماری هایی که ذهن افراد مبتلا به خودبیمارانگار را به خود مشغول می کند بیماری سرطان، ایدز و در دو سال اخیر کرونا، فراوانی بیشتری دارند.
ترس و درگیری ذهنی در مورد سرطان در افراد خودبیمارانگار
افرادی که درگیری ذهنی شدید نسبت به سرطان دارند هر نوع علامت ساده ای را مربوط به سرطان می دانند، به عنوان مثال علائم سرماخوردگی، سردرد، دل درد و هرچیز دیگری را به علائم سرطان ربط می دهند و به سرعت شروع به سرچ در گوگل در این مورد می کنند و با این کار اضطراب خود را شدت می بخشند. مثلا اگر در نشانه های تومور مغزی نوشته شده باشد که یکی از علائم سردرد است، فرد خودبیمار انگار با هر سردردی احتمال مبتلا شدن به تومور مغزی را می دهد و دیگر به این فکر نمی کند که سردرد می تواند دلایل مختلف دیگری هم داشته باشد در واقع این فرد بدترین حالت ممکن را در نظر می گیرد.
ترس و درگیری ذهنی درمورد ایدز
همه ما شنیده ایم که ایدز از طریق رابطه جنسی پرخطر و استفاده از سرم تزریقی آلوده انتقال پیدا می کند و در برخی موارد در صورت عدم بهداشت مکان هایی مثل آرایشگاه یا مطب دندانپزشکی از طریق وسایل آلوده در آرایشگاه ها و دندانپزشکی ها امکان انتقال وجود دارد.
افراد خودبیمارانگار بدون اینکه رفتار جنسی پرخطر داشته باشند و بدون اینکه از سرم تزریی آلوده استفاده کرده باشند مدام ترس از ابتلا به ایدز دارند یعنی به محض مراجعه به آرایشگاه یا مطب دندانپزشکی دچار ترس شدید و دل مشغولی شدید نسبت به این مسئله می شوند در صورتی که افرادی که خودبیمار انگار نیستند احتمال رعایت بهداشت در مطب و آرایشگاه را بیشتر از عدم رعایت آن می دانند و با وجود اطلاعاتی در این مورد دارند با هربار مراجعه، استرس و درگیری ذهنی نسبت به این مسئله پیدا نمی کنند.
ترس از کرونا
بیماری کرونا تاثیر بسیار زیادی در زندگی افراد در همه نقاط جهان گذاشت و ترس از بیماری و خودبیمار انگاری را بسیار افزایش داد. می توانیم بگوییم در حال حاضر خودبیمارانگاری در مورد کورونا یکی از شایع ترین موارد است که افراد بسیاری از آن رنج می برند. افرادی هستند که مراقبت های بسیار وسواسی دارند ولی در عین حال به شدت در مورد مبتلا شدن به بیماری کرونا نگرانی درگیری ذهنی دارند و هر نشانه کوچکی را به کرونا ربط می دهند. طبیعی است که این میزان درگیری ذهنی اضطراب و استرس شدیدی را به فرد وارد می کند و زندگی فرد تحت تاثیر این میزان از اضطراب به شدت مختل می شود.
رابطه اختلال خودبیمار پنداری با وسواس
اگرچه این دو اختلال دو بیماری متفاوت از هم هستند اما برخی از علائم اختلال خودبیمار پنداری و اختلال وسواس عملی با یکدیگر همپوشانی دارند. به این صورت که می توانیم بگوییم برخی از افراد مبتلا به وسواس به خودبیمار انگاری نیز مبتلا هستند اما لزوما این مسئله در مورد همه افراد صدق نمی کند یعنی نمی توانیم بگوییم که هر فرد مبتلا به وسواس لزوما خود بیمار پندار است.
علت اختلال خود بیمارپنداری
علت بروز این اختلال را می توان با استفاده از سه دیدگاه شناختی، روان پویشی و یادگیری اجتماعی تفسیر کرد.
- دیدگاه شناختی: بر اساس دیدگاه شناختی، تعبیر نادرست علائم، منجر به خود بیمارانگاری فرد شده است. تحقیقات نشان داده است که این افراد آستانه تحمل پایین تری در برابر ناراحتی های جسمانی دارند و به دلیل سوء تعبیر علائم و طرح های شناختی اشتباه، مدام به خود هشدار بیماری می دهند.
- دیدگاه روان پویشی: بر اساس این دیدگاه، امیال پرخاشگرانه و خصمانه نسبت به دیگران، به علائم جسمی تبدیل می شود. در واقع بر اساس این دیدگاه، خودبیمار انگاری، دفاعی در مقابل احساس گناه، احساس شرارت ذاتی و احترام به نفس پایین است و نشانه ای از توجه مفرط به خود می باشد و درد و رنج جسمی وسیله ای برای جبران و کفاره دادن (ابطال) می شود و به صورت استحقاق تنبیه برای کارهای نادرست گذشته (خواه واقعی، خواه خیالی) تجربه می شود.
- دیدگاه یادگیری اجتماعی: بر اساس این دیدگاه، همسان سازی با والدین و دیگر اعضاء خانواده، توجه بیش از حد والدین به کودک، آسیب یا بیماری های اولیه دوره کودکی عامل به وجود آمدن این اختلال می باشد. طبق دیدگاه یادگیری اجتماعی بیماری های جدی یکی از اعضای خانواده نیز می تواند دلیلی برای بروز اختلال باشد.
استرس و اضطراب شدید و اختلالات روانی دیگر مثل وسواس، اضطراب و افسردگی نیز می توانند فرد را مستعد ابتلا به این بیماری کنند.
همچنین اگر خانواده فرد، سابقه اختلالاتی مثل اضطراب و افسردگی و دیگر اختلالات روانی را داشته باشند، نقش ژنتیک را نیز در بروز این اختلال می توانیم موثر بدانیم.
شیوع اختلال خود بیمارانگاری
شیوع این اختلال بین زن و مرد یکسان است و این اختلال می تواند در هر سنی شروع شود اما معمولا در دوره جوانی شایع تر است.
درمان هیپوکندریا | درمان خودبیمارانگاری
از سرچ های مکرر در مورد علائم بیماری های مختلف در اینترنت خودداری کنید، در اینترنت اطلاعات متعدد و بسیار گسترده ای وجود دارد و اگر شما آگاهی و دانش کافی در مورد مسئله یا بیماری خاصی را نداشته باشید ممکن است گمراه شوید و هر علائمی را به بیماری های خاص نسبت دهید.
- به جای سرچ مکرر در اینترنت سعی کنید وضعیت سلامتی خود را توسط پزشک چک کنید و بعد از چکاپ اگر که استرس و نگرانی شما به قوه خود باقی بود به روانشناس مراجعه کنید.
- اگر اضطراب و استرس زیادی را در این خصوص تجربه می کنید سعی کنید از تمرینات یوگا و ریلکسیشن بهره ببرید.
- از دیگران کمک بگیرید و به گروه های حمایتی بپیوندید و در مورد نگرانی هایتان صحبت کنید.
- سعی کنید افکار منفی که در مورد بیماری دارید را بر روی کاغذ بنویسید و آن ها را از نظر منطقی بودن یا غیر منطقی بودن مورد بررسی قرار دهید.
درمان اختلال خود بیمار پنداری
درمان های مورد استفاده برای اختلال خودبیمار پنداری درمان شناختی – رفتاری، گروه درمانی، رفتار درمانی و دارو درمانی می باشد.
- درمان شناختی – رفتاری: در این نوع از درمان، درمانگر تلاش می کند که تا افکار نادرست و تفسیرها و تعبیرهای فاجعه آمیز فرد را اصلاح کند و به درمانجو کمک کند تا بتواند با دید معقولانه تری وقایع و شرایط را تفسیر کند.
- رفتار درمانی: در رفتار درمانی نیز به فرد کمک می شود تا رفتارهای اجتنابی یا افراطی خود را اصلاح کند و با استفاده از تکنیک های کارآمد بتواند استرس و اضطراب ناشی از اختلال خود بیمار پنداری را کنترل و مدیریت کند.
- گروه درمانی: گروه درمانی به این دلیل که منجر به تعامل و دریافت حمایت اجتماعی می شود روش انتخابی مناسبی برای درمان این افراد است. این روش به افراد این امکان را می دهد که با افراد مشابه خود در مورد افکار و رفتارهای افراطی خود صحبت کنند و افکار غیر منطقی خود را بهتر شناسایی کنند. یکی از مهمترین مزایای این روش مقرون به صرفه بودن آن نیز هست.
- دارو درمانی: برخی از داروهای ضد اضطراب، برای کاستن از نگرانی وسواسی در مورد مسائل وسواسی مفید هستند. درمان دارویی فقط زمانی بکار برده می شود که فرد همزمان دارای اختلال دیگری مثل اضطراب و افسردگی باشد.
همچنین ممکن است در کنار روش های درمانی مناسب این اختلال، روان درمانگر تصمیم بگیرد کتاب هایی را که منجر به عادی سازی شرایط می شوند و اطلاعات مفیدی به افراد می دهند را معرفی کند تا افراد با مطالعه بتوانند آگاهی خود را در این موارد بالا ببرند و درک عمیقی نسبت به شرایط پیدا کنند.
چیزهایی که در مورد وسواس نمی دانید
آیا تابحال برایتان پیش آمده که بعد از پیاده شدن از ماشینتان، هنگامی که کمی از آن فاصله گرفتید در مورد قفل کردن یا نکردن در ماشین به شک افتاده و وسواس داشته باشید؟ آیا تاکنون از اطرافیان شنیده اید که وسواسی هستید؟ اگر پاسخ شما به این سوال مثبت است این مقاله را از دست ندهید.
برای همه ما چنین تجربه هایی پیش می آید و کاملا طبیعی است. اما افراد وسواسی این نوع کارها را بیش از حد تکرار می کنند و به جهت همین تکرارها، روند زندگی عادی شان مختل می شود.
اختلال وسواس فکری و عملی یا اختلال وسواسی اجباری
اختلال وسواسی-اجباری که به اختصار به آن (OCD) می گویند، دو عنصر مهم به نام وسواس و اجبار دارد که گاهی از هم مستقل هستند.
- وسواس (obsessions): تحمیل سمج افکار، تصورات و تکانه های ناخواسته ای هستند که سبب می شوند فرد مضطرب شود. در واقع وسواس های فکری اضطراب فرد را بالا می برند.
وسواس به سه شکل (افکار، ترس ها و تصاویر ذهنی) خودشان را نشان می دهد، که در ادامه به توضیح این موارد می پردازیم:
افکار وسواسی
افکار وسواسی مدام در ذهن مرور و تکرار می شوند و شبیه به زنگ خطر عمل می کنند.
مثلا اگر فرد به وسیله کثیف دست بزند ممکن است مدام با خود بگوید اگر همین حالا دستم را نشورم حتما مریض خواهم شد. تردید درباره بستن یا نبستن شیر گاز، قفل در ماشین یا خانه، دغدغه داشتن در مورد انجام دادن اعمال عبادی و غیره از این دسته افکار هستند.
ترس از اشکال وسواس
نگرانی های پی در پی نسبت به اعمال خود.
فرد مدام به این فکر می کند که مبادا کار نابجا، ناشایست و نامطلوب انجام دهد، مثلا ترس از صدمه زدن به یکی از عزیزان.
تصاویر ذهنی (ایماژها)
شکل گیری مداوم تصاویر وحشتناک در ذهن فرد.
تصاویر ناراحت کننده مثل سکس با حیوانات، کودک آزاری، آدم کشی
وسواس عملی چیست؟
اجبارها (compulsions) اعمالی هستند که فرد احساس می کند مجبور به انجام آنها است تا از این طریق بتواند با وسواس مقابله کند یا با آن کنار بیاید.
شستن مکرر دست ها، چک کردن مداوم قفل درو پنجره ها، انجام دادن رفتارهایی طبق نظم و ترتیب خاص و غیره نمونه هایی از این اجبارهاست که فرد خود را مجبور به انجام آن ها می کند.
- اعمال وسواسی در یکی از 4 طبقه زیر قرار می گیرند، که در ادامه به طور کامل توضیح داده می شوند:
شمارش (نظم و تقارن)، وارسی (شک و تردید مرضی)، پاکیزگی (آلودگی)، احتکار
وسواس های مربوط به آلودگی، رایجترین نوع وسواس فکری هستند.
چرا با وجود دشوار بودن اعمال اجباری فرد خود را ملزم به انجام آنها می کند؟
همانطور که گفتیم وسواس های فکری سبب بالا رفتن اضطراب افراد می شود بنابراین زمانی که افکار مزاحم به ذهن فرد هجوم می آورند فرد مجبور است اضطراب زیادی را تجربه کند حال ممکن است که فرد برای کاهش اضطراب خود دست به اعمالی بزند.
برای مثال نگرانی وسواسی درباره اینکه مبادا درها قفل نباشند (و در نتیجه دزد وارد خانه شود)، فرد ممکن است احساس اجبار کند که باید برگردد و قفل در را دوباره چک کند. بعد از این کار، فرد به طور موقت احساس آسودگی خیال می کند اما وقتی که دوباره خانه را ترک می کند وسواس دوباره برمی گردد و او را مجبور می کند برگردد و قفل را بار دیگر چک کند. این چرخه ممکن است تکرار شود تا اینکه فرد بتواند بی خیال شود و به سایر فعالیت های روزمره خود برسد.
بنابراین انجام دادن کارهای تکراری (وسواس عملی)، باعث کاهش اضطراب فرد می شود (بر خلاف وسواس های فکری که اضطراب را افزایش می دهند).
خصوصیت مشترک اعمال وسواسی و افکار وسواسی این است که هر دو، خود را به زور و بطور مستمر وارد هشیاری آگاهانه شخص وارد می سازند.
تشخیصی اختلال وسواس فکری – عملی (OCD)
در ادامه به سه ویژگی وسواس فکری-عملی اشاره شده است:
A: حضور وسواس ها، اجبارها یا هر دو:
وسواس ها:
- افکار، ترس ها و تصورات مکرر و مداوم نامناسب و مزاحم که باعث اضطراب می شود.
- افراد مبتلا برای توقف، سرکوب و خنثی کردن این افکار تلاش می کنند.
- فرد مبتلا این افکار را محصول ذهن خود می داند و نسبت به آنها هوشیار است.
اجبارها:
- انجام رفتارهای تکراری (مثل شستن دست) یا اعمال ذهنی (مثل شمردن) در واکنش به وسواس فکری.
- انجام رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی با هدف پیشگیری و کاهش اضطراب
B. وسواس ها و اجبارها وقت گیر هستند، بنابراین در عملرد اجتماعی، شغلی یا سایر جنبه های مهم زندگی رنج شخصی و نابسامانی شدیدی به وجود می آورند.
C: ترس یا اضطراب، ناشی از یک اختلال دیگر یا مصرف موارد نباشد.
D: این نشانه ها را با اختلال روانی دیگر نتوان توضیح داد.
علت وسواس فکری
تورم مغز، آسیب های مغزی، غده های مغزی با این اختلال مرتبط هستند.
اما دو ناحیه لوب پیشانی و گره های پایه در ارتباط با این اختلال شدیدا اهمیت دارند. در افراد مبتلا به OCD در مراکز کنترل حرکتی عقده های قاعده ای و قطعه های پیشانی مغز، افزایش فعالیت دارند.
یکی دیگر از عواملی که در بروز این اختلال نقش اساسی دارد الگوهای تفکر ناسازگارانه و تحریف شده می باشد.
فرایند شرطی سازی نیز در تثبیت نشانه های افراد وسواسی نقش بسیاری دارد. به طوری که رفتار این افراد با کاهش موقتی اضطراب تداعی می شود بنابراین این رفتار در فرد تقویت و تثبیت می شود.
درمان وسواس فکری عملی
- موفق ترین درمان، رفتار درمانی است: در این درمان فرد در معرض قرار دهی و جلوگیری از واکنش، غرقه سازی، شرطی سازی است.
- درمان شناختی – رفتاری (CBT) نیز می تواند درمان مناسبی برای این اختلال باشد که در این روش روی ارزیابی مسئولیت، بیش از حد بزرگ دانستن خطر و اهمیت زیاد دادن به افکار، کار می شود.
- ارزیابی مسئولیت: این افراد فکر می کنند تنها کسانی هستند که مسئولیت پیشگیری از عواقب بد را دارند به همین دلیل بیش از حد در معرض استرس قرار می گیرند.
- بیش از حد بزرگ دانستن خطر: این افراد احتمال روی دادن عواقب بد را بیش از حد زیاد می دانند.
- اهمیت زیاد از حد افکار: افراد مبتلا به OCD بر این باورند که فکر کردن به یک کار مثل انجام دادن آن است (یکی دانستن فکر و عمل).
- درمان دارویی: دارو درمانی روشی سریع و ارزان برای درمان OCD است ولی در مقایسه با روش های درمانی دیگر تاثیر کمتری دارد و قطع دارو معمولا باعث بازگشت این اختلال می شود.
- جراحی: برای بیماران وسواسی بسیار مقاوم، جراحی روانی را می توان در نظر گرفت.
ترکیب دارو درمانی و روان درمانی بسیار موثر است.
انواع دیگر اختلالات وسواسی
- اختلال بادی دیس مورفیک (اختلال بدشکلی بدنی)
- اختلال احتکار (اختلال ذخیره کردن)
- اختلال کندن مو
- اختلال کندن پوست
در ادامه به توضیح انواع اختلالات وسواسی پرداخته شده است:
اختلال بادی دیس فورمیک (Body dysmorphic disorder)
افراد مبتلا به این اختلال، تا حد هذیانی در این باره که عضوی از بدنشان زشت یا ناقص است اشتغال ذهنی دارند و این باعث می شود زندگی شغلی، اجتماعی و روابطشان مختل شود.
فرد مبتلا به این اختلال معمولا هیچ عیب و ایرادی در صورت خود ندارد ولی بارها جراحی زیبایی کرده تا زیبا شود.
اشتغال ذهنی دایمی درباره نقص های فیزیکی ظاهری، اغلب به فاجعه انگاری آن ویژگی ها منجر می شود.
این اختلال به طور عمده در چهارچوب افکار وسواسی قرار دارد و وحشت بیمار از طرد اجتماعی را نشان می دهد.
بنابراین ضابطه اصلی اختلال بدشکلی بدنی، دلمشغولی نسبت به یک نقص ظاهری بدن است. این نقص یا کاملا تخیلی است یا نگرانی فرد نسبت به یک بی تناسبی جسمی مبالغه آمیز و افراطی است.
ملاک تشخیصی اختلال بادی دیسمورفی (BDD) یا اختلال بد شکلی بدنی
- فرد مبتلا به این اختلال در مورد نقص در ظاهرشان نگرانی دارد و معتقد است دیگران این نقص ها را نمی بینند یا جزئی می دانند.
- فرد در واکنش به این نگرانی ها درباره ظاهرش رفتارهای تکراری نشان می دهد (مثلا ایستادن مداوم در جلوی آینه)
- اشتغال ذهنی آنها باعث ناراحتی و اختلال شدیدی در عملکرد می شود.
- اختلال روانی دیگری این اختلال را توجیه نمی کند.
- علائم مزبور ناشی از یک بیماری یا مصرف مواد نباشد.
علت ایجاد اختلال بادی دیسمورفی
عوامل اجتماعی – فرهنگی و اختلالات افسردگی و سابقه خانوادگی اختلالات خلقی و اختلال وسواسی جبری می توانند علت بروز این اختلال باشند.
درمان اختلال بادی دیسفورمی
رفتار درمانی، شناخت درمانی و گروه درمانی شناختی-رفتاری از جمله راه های درمان این اختلال است.
اختلال احتکار hoarding disorder
افراد مبتلا به این اختلال، به طور افراطی، اشیا و اموال را جمع آوری می کنند و نمی توانند یا نمی خواهند انبوهی از اشیا را که ظاهرا بی فایده یا بی ارزش هستند، دور بیندازند.
این اختلال باعث می شود که فرد در معرض بیماری های جسمانی، پایین آمدن کیفیت عملکرد در جنبه های مهم زندگی، فشار مالی و اقتصادی قرار گیرد.
این اختلال سبب می شود روابط میان فردی فرد با اعضای خانواده و دوستان نیز تحت تاثیر منفی قرار بگیرد.
هوش هیجانی یا EQ این افراد معمولا کم تر از سطح عادی است.
اختلال احتکار چند نوع فرعی دارد:
احتکار کتاب
بیبلیومانیا یا احتکار کتاب عبارت است از جمع آوری یا احتکار کتاب، تا حدی که روابط اجتماعی یا سلامت فرد به خطر بیفتد.
احتکار حیوانات
افراد مبتلا به احتکار حیوانات، تعداد زیادی حیوان در خانه خود نگه می دارند، بدون اینکه بتوانند خانه خود را تمیز نگه دارند یا به این حیوانات خوب رسیدگی کنند.
احتکار اطلاعات
افراد مبتلا به احتکار اطلاعات، به لطف اینترنت و هاردی اکسترنال چند ترابایتی، می توانند مقادیر زیادی اطلاعات را از اینترنت دانلود و سیو کنند.
ملاک تشخیص اختلال احتکار
- فرد همیشه و به طور دائم به دشواری می تواند اموال خود را دور بریزد یا از آن ها جدا شود و فرقی نمی کند که ارزش واقعی آن ها چقدر است.
- علت این مشکل این است که فرد احساس می کند باید آیتم های مورد نظر را برای روز مبادا نگه دارد و می خواهد از رنج و استرس ناشی از دور ریختن آن ها اجتناب کند.
- ناتوانی در دور ریختن آیتم ها و اشیا باعث می شود که به تدریج زیاد شوند و باعث شلوغ شدن و انباشته شدن اتاق ها و قسمت های مختلف خانه شوند.
- احتکار باعث می شود که در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر جنبه های مهم زندگی فرد دیسترس یا نابسامانی شدیدی به وجود آید.
- نمی توان احتکار را به عارضه پزشکی دیگری نسبت داد (مثلا آسیب مغزی، بیماری قلبی – عروقی).
درمان اختلال احتکار
داروهای درمان OCD در اختلال احتکار نیز موثر می باشد اما بهترین روش درمان اختلال احتکار درمان CBT است.
سایر درمان های موثر:
مصاحبه انگیزشی
این روش از اعتیاد درمانی اقتباس شده و بیشتر زمانی مفید است که بینش فرد نسبت به مشکلش ضعیف باشد (یعنی از مشکل خود خبر دارد اما زیاد آن را جدی نمی داند.)
کاهش آسیب به جای کاهش سمپتوم
این روش نیز از اعتیاد درمانی اقتباس شده است. هدف این است که از آسیب زایی کارهای فرد کاسته شود ولی روی کاهش رفتارهای مرتبط با احتکار، زیاد تمرکز نمی شود.
گروه درمانی
گروه درمانی باعث می شود که از انزوای اجتماعی و اضطراب اجتماعی فرد کاسته شود.
اختلال وسواس موکنی Hair-pulling disorder
ویژگی اساسی این اختلال، کندن تکراری موی سر و بدن توسط خود شخص است، البته کندن موی سر شایع تر است.
در شرایط افراطی، افراد موهای کنده شده را می خورند، حالتی که به نشانگان Rapunzel شهرت دارد.
گاهی افراد مبتلا، موی دیگران، عروسک ها یا فرش ها را نیز می خورند.
بعضی روانشناسان اعتقاد دارند که مو – کندن مثل یک تقویت کننده مثبت عمل می کند، مخصوصا به این دلیل که فرد، پس از تجربه کردن یک تنش یا عصبانیت، با کندن موی خود احساس آرامش می کند.
برخی از روانشناسان اختلال مو – کندن را نوعی اختلال عادتی Habit disorder یا مرتبط با عادت می دانند.
ملاک تشخیص اختلال وسواسی موکنی بر اساس DSM-5
- افراد مبتلا بطور مکرر موهای خود را کنده و این باعث از بین رفتن مقدار زیادی از موهای آنها می شود.
- فرد بطور مکرر برای توقف کندن موی خود تلاش می کند.
- اختلال آنها باعث ناراحتی و اختلال شدیدی در عملکرد می شود.
- اختلال روانی دیگری این اختلال را توجیه نمی کند.
- علائم مزبور ناشی از یک بیماری یا مصرف مواد نباشد.
درمان اختلال وسواسی موکنی
درمان بر اساس سن انجام می شود. وقتی اختلال مو کندن در بزرگسالی آغاز می شود معمولا با سایر اختلالات روانی مرتبط است. وقتی سایر اختلالات درمان شود، معمولا اختلال مو کندن نیز ممکن است خود به خود از بین بروند.
بهترین شیوه درمانی آموزش معکوس سازی عادت Habit reversal training یا HRT است.
در این روش از طریق مشاهده خود، به فرد آموزش داده می شود نسبت به رفتار موکنی خود آگاه شوند و بعد پاسخ جدیدی را برای رقابت با آن رفتار، به فرد می آموزند.
درمان شناختی – رفتاری، بیوفیدبک و هیپنوتیزم می تواند در کاهش نشانه ها موثر باشد.
دارو درمانی نیز از جمله درمان های موثر است.
اختلال کندن پوست Skin picking disorder
اختلال کندن پوست، عبارت است از میل و هوس شدید و مکرر برای کندن پوست خود، تا جایی که باعث آسیب رسیدن به پوست و گوشت می شود.
این اختلال، با اختلال افسردگی عمده ارتباط زیادی دارد.
ملاک تشخیص اختلال کندن پوست بر اساس DSM-5
- فرد به طور دائم پوست خود را می کند، در حدی که به زخم منجر شود.
- فرد به طور مکرر و دائم، برای کاهش یا متوقف کردن کندن پوست خود تلاش می کند.
- کندن پوست باعث می شود در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر جنبه های مهم زندگی نابسامانی شدیدی به وجود آید.
- پوست کندن نمی تواند به علت اثر فیزیولوژیک و مستقیم یک ماده (مثلا کوکائین) یا یک عارضه پزشکی دیگر (مثلا گال) باشد.
علت اختلال کندن پوست
برخی از فرضیه ها، این رفتار را نوعی روش مقابله ای برای کاهش استرس درونی می دانند.
فرضیه دیگر این است که رفتار کندن پوست نتیجه خشم واپس رانده شده است. یعنی فرد نسبت به والدین خود احساس خشم می کند اما آن را واپس رانده می کند و به شیوه دیگر آن را نشان می دهد.
درمان اختلال کندن پوست
در حال حاضر بهترین روش درمانی برای اختلال پوست – کندن رفتار درمانی است.
در این نوع درمان، به بیمار در مورد اختلالش اطلاعات جامع و مفید داده می شود و او متوجه می شود که علت این رفتار چه می تواند باشد. همچنین تلاش می شود تا رفتار بیمار تغییر کند.
برای تغییر رفتار درمانجو، مشوق های متفاوتی به او ارائه می دهند. اگر درمانجو بتواند برای مدت مشخصی پوست خود را نکند، به او پاداش داده می شود.
یک روش دیگر این است که به محض اینکه فرد احساس می کند می خواهد پوست خود را بکند، باید کاری دیگر انجام دهد، طوری که این دو کار نتوانند به طور همزمان روی دهند: مثلا به محض احساس نیاز به کندن پوست، روی دو دست خود بنشین!
یک روش دیگر استفاده از تنبیه است.
به محض اینکه فرد شروع به کندن پوست خود می کند دیگران باید او را دعوا کنند و محکم و قاطعانه بگویند “نکن!” تنبیه می تواند فیزیکی باشد، مثلا فرد را مجبور کنند دستش را به شیوه ای خاص ورزش دهد.
دارودرمانی
برای درمان کندن پوست چند نوع داروی مختلف وجود دارد.
اختلالات وسواسی از آن دسته اختلالاتی هستند که به شدت زندگی فرد را مختل می کنند و سبب درماندگی فرد و اطرافیان می شود بنابراین اقدام برای درمان این اختلال از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
اگر مبتلا به اختلالات وسواسی هستید و یا اینکه در اطرافیانتان فردی وجود دارد که از این اختلال رنج می برد و شما به فکر درمان آن هستید می توانید با مراجعه و یا تماس به مرکز مشاوره ستاره ایرانیان در جهت درمان این اختلال اقدام کنید.
مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با داشتن مشاورانی مجرب و متخصص آماده ارائه خدمات روان شناختی به شما عزیزان می باشد.
جلوگیری از افکار سرزده هنگام وسواس فکری
افکار سرزده افکاری هستند که ذهن شما را درگیر می کنند. آن ها می توانند باعث پریشانی شما شوند، ماهیت فکر ممکن است ناراحت کننده باشد همچنین ممکن است به طور مکرر دوباره بروز پیدا کند و روز به روز بدتر شود. در این مقاله به تکنیک هایی جلوگیری از افکار سرزده هنگام وسواس فکری می پردازیم.
افکار سرزده ممکن است خشن یا آزار دهنده باشند. آن ها ممکن است شامل افکاری با ماهیت جنسی باشند که فرد را آزار دهند، آن ها همچنین می توانند در مورد رفتارهایی باشند که فرد آن ها را غیرقابل قبول و نفرت انگیز می داند.
این افکار، فقط در حد فکر هستند. آن ها به ظاهر ناگهانی ظاهر می شوند و باعث اضطراب فرد می شوند اما در زندگی معنایی ندارند. برخی از افراد آن ها را جدی می گیرند اما این پیام ها هشدار دهنده یا پرچم های قرمزی نیستند که به شما اخطار بدهند.
آنچه به این افراد قدرت می دهد این است که فرد را نگران می کنند و باعث می شود که فرد بیش تر به آن ها فکر کند. مردم ممکن است از این احساسات خود شرمنده شوند و این افکار خود را از دیگران پنهان نگه دارند.
تا هنگامی که فرد به این افکار خود عمل نکند، افکار ضرری برای آن ها ندارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه چرا افکار سرزده رخ می دهد و چگونه می توانید آن ها را کنترل کنید این مقاله را از دست ندهید.
اختلال وسواس فکری عملی
وسواس فکری عملی(OCD) زمانی اتفاق می افتد که افکار سرزده غیرقابل کنترل شده و باعث اختلال در زندگی فرد می شوند. این افکار سرزده ممکن است باعث تکرار رفتار فرد شوند. فرد این رفتارهای تکراری و اجباری را به این امید که بتواند افکار را پایان دهد و از بروز آن در آینده جلوگیری کنید، انجام می دهد.
برای توضیح بهتر از مثال های زیر که نمونه هایی از این رفتارهای اجباری است دقت کنید:
- شستن دست ها
- چک کردن قفل
- چک کردن گاز
- آزمایش خون جهت تشخیص بیماری
- چک کردن گوشی همسر
- حمام کردن
- چک کردن پنجره ها
- شستن خانه
اختلال استرس پس از سانحه
افرادی که مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه هستند (PTSD) اغلب افکار سرزده را تجربه می کنند که به یک واقعه آسیب زا مرتبط می باشند. این افکار سرزده ممکن است باعث برخی از علائم جسمانی مانند افزایش ضربان قلب و تعریق شود.
اختلالات اشتها
افرادی که به اختلال اشتها مبتلا هستند ممکن است افکار سرزده و مزاحمی را تجربه کنند که برای سلامت روان آن ها مضر است. این افکار در نهایت می تواند به سلامت جسمی و روانی آن ها آسیب برساند.
افراد مبتلا به اختلال تغذیه به طور مکرر نگران تأثیر غذا بر بدن خود هستند. این امر به نوبه خود منجر به پریشانی شدید در مورد غذا خوردن می شود. این افکار علاوه بر این ممکن است باعث ایجاد رفتارهای اجباری مانند بالا آوردن یا امتناع از خوردن غذا نیز بشود.
علت افکار سرزده
افکار روزمره فقط به صورت تصادفی اتفاق می افتند و سپس، به همان سرعت، از بین می روند اما هیچ تأثیر ماندگاری ایجاد نمی کنند. همه ما این افکار را تجربه کرده ایم.
همان طور که گفته شد افکار روزمره از بین می روند، اما افکار سرزده بیشتر دوام می آورند و اغلب برمی گردند. این افکار ممکن است به دلیل بیماری جسمی مانند موارد زیر پدید بیایند:
- آسیب مغزی
- زوال عقل
- بیماری پارکینسون
البته همیشه هم اینگونه نیست و این افکار ممکن است دلایل روانشناختی داشته باشند. از علائم این افکار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر در الگوهای فکری
- افکار وسواسی
- تصاویر مزاحم
موارد زیر مثال هایی از این افکار سرزده هستند که برای شفاف سازی بیش تر در مورد این افکار می توانند به شما کمک کنند:
- فکر به مرگ دیگران و عزیزان
- تصور بیماری یا وجود میکروب
- فکر به مزاحمت های جنسی به کودکان یا اعضای خانواده
افکار سرزده چگونه تشخیص داده می شوند؟
اولین قدم برای تشخیص وسواس فکری، صحبت با یک مشاور یا روانشناس است. متخصص علائم و سابقه سلامتی شما را بررسی می کند.
اگر آن ها هیچ بیماری جسمی که منجر به افکار مزاحم شود پیدا نکنند، شروع به بررسی احتمال وجود اختلالاتی مانند وسواس فکری عملی، اختلال استرس پس از سانحه و موارد دیگر می کنند.
10 تکنیک که به شما در کنترل افکار سرزده کمک می کند
همان طور که گفته شد افکار سرزده یا به عبارت دیگر نشخوار فکری می تواند برای سلامت روان شما خطرناک باشد، زیرا می تواند افسردگی یا اختلالات دیگر را طولانی مدت یا تشدید کند و همچنین ممکن است باعث شود شما احساس انزوا کرده و خود را از مردم دیگر دور کنید.
در اینجا 10 نکته کلیدی آورده شده است که به کمک آن ها می توانید این افکار را مدیریت کنید:
1. حواس خود را پرت کنید
ممکن است ساده و پیش پا افتاده به نظر برسد اما این راه می تواند به شما کمک کند. سعی کنید با دوستان و اعضای خانواده خود در ارتباط باشید و هنگامی که این افکار به سراغ شما آمد از آن ها کمک بگیرید و با آن ها در مورد موضوعات دیگر صحبت کنید.
مواردی که در ادامه ذکر شده است به شما کمک می کند تا حواس خود را از این افکار پرت کنید:
- تماس با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده
- انجام کارهای خانه
- تماشای فیلم
- نقاشی کشیدن
- کتاب خواندن
- قدم زدن
- ورزش کردن
2. برنامه ریزی
یک برنامه برای مقابله با افکار خود آماده کنید، سعی کنید ویژگی های خود را به خوبی بشناسید و با کمک از آن ها به این افکار غلبه کنید. برای این کار می توانید از مشاور کمک بگیرید.
3.افکار خود را زیر سوال ببرید
تمام افکار ترسناک و نگران کننده خود را روی یک کاغذ بنویسید و جلوی آن ها بنویسید که چند درصد احتمال دارد که این اتفاقات رخ دهند، واقع نگر باشید.
اگر نمی توانید واقع نگر باشید از فرد دیگری بخواهید تا درصد احتمال وقوع اتفاقات را بنویسد. این کار باعث می شود تا متوجه شوید تا چه اندازه تصورات و نگرانی های شما بیهوده می باشد.
4. اهداف زندگی خود را بنویسید
گاهی اوقات افراد اهداف خود را فراموش می کنند و اجازه می دهند تا نگرانی ها به آن ها غلبه کند، این امر بسیار غلط می باشد. بنابراین افراد باید اهداف خود را دوباره روی کاغذ بیاورند.
به یاد داشته باشید که اهداف باید قابل دسترسی، محدود و قابل اندازه گیری باشند. حتما میزان پیشرفت خود را اندازه بگیرید و به خود پاداش دهید. هرچقدر بیش تر بر اهداف خود تمرکز کنید کم تر به مسائل حاشیه ای و نگرانی ها توجه خواهید کرد.
به یاد داشته باشید که کمال گرایی و تعیین اهداف غیرقابل دسترس خود باعث افکار سرزده یا نشخوار فکری می شوند.
5.عزت نفس خود را افزایش دهید
مطالعات در این زمینه ثابت کرده است که افرادی که عزت نفس پایینی دارند بیش تر درگیر افکار سرزده می شوند و نمی توانند از آن رهایی یابند. روانشناس و مشاور می تواند با روش های مختلف در این امر به شما کمک کند.
به طور کلی راه های زیادی برای افزایش عزت نفس وجود دارد که از آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با خودتان مهربان باشید.
- باور داشته باشید که هیچ کس بی عیب و نقص نیست و عیب های خود را بپذیرید.
- بر مواردی که می توانید تغییر دهید تمرکز کنید.
- کاری را انجام دهید که شما را خوشحال می کند.
- برای پیروزی های کوچک جشن بگیرید
- با افراد مثبت در ارتباط باشید
6.مدیتیشن
مدیتیشن با افزایش آرامش می تواند از وسواس فکری و افکار سرزده جلوگیری کند. حتما این روش را امتحان کنید، افزایش آرامش باعث نشاط روح و آرامش فکری فرد می شود.
هنگامی که درگیر این افکار شدید سعی کنید در یک فضای آرام بنشینید، نفس عمیق بکشید و بر روی تنفس خود متمرکز شوید. مدیتیشن انواع مختلفی دارد بنابراین باید نوعی که برای شما مناسب است را انتخاب کنید.
7.عوامل ایجاد افکار سرزده را شناسایی کنید
هنگامی که درگیر این افکار می شوید روی یک کاغذ شرایط، ساعت، دلیل فکر و ویژگی های محیطی را بنویسید. پس از این که چند بار این کار را انجام دادید نوشته های خود را مقایسه کنید و ویژگی های مشترک را یادداشت کنید.
این کار به شما کمک می کند تا شرایطی که باعث ایجاد این افکار سرزده می شود را شناسایی و آن را کاهش دهید.
ممکن است یک فرد خاص با صحبت هایش باعث ایجاد این افکار شود بنابراین بهتر است که ارتباط خودتان را با او کاهش دهید.
8.از دوست خود کمک بگیرید
صحبت با دوستتان می تواند به شکستن این چرخه کمک کند بنابراین در این امر تردید نکنید. می توانید زمانی که احساس اضطراب پیدا کردید به دوست خود زنگ بزنید، این کار باعث می شود که حواس شما پرت شود.
می توانید باهم به پیاده روی یا باشگاه بروید این کار باعث می شود تا اضطراب شما به مرور کاهش پیدا کرده و از افکار سرزده نجات پیدا کنید.
9. تغییر سبک زندگی
در درمان مشکلات روانشناختی همیشه تغییر سبک زندگی توصیه می شود، موارد زیر می تواند به شما در این راه کمک کند.
- همیشه به دنبال حل مشکلات باشید، برخی از افراد به جای حل مشکل مضطرب می شوند. به خاطر داشته باشید که تمام مشکلات راه حلی دارند تنها باید آن را پیدا کنید.
- به پیشرفت های خود دقت کنید. معمولا افراد از پیشرفت های خود چشم پوشی می کنند و تنها به نقص و عیب های خود چشم می دوزند، به خاطر داشته باشید که تمام انسان ها عیب هایی دارند و نباید بخاطر آن ها خود را سرزنش کنید.
- به دنبال پشتیبان باشید. با خانواده، دوستان و مشاور خود در مورد مشکل خود صحبت کنید، کمک گرفتن از دیگران باعث بهبود روحیه شما می شود.
10.درمان
اگر موارد بالا برای شما مفید نمی باشند باید از مشاور و روانشناس کمک بگیرید، به خاطر داشته باشید که این افکار به مرور بدتر می شوند و اگر آن ها را ریشه کن نکنید تمام جنبه های زندگی شما را تحت تاثیر قرار می دهند.