درد مزمن نشانه چیست و تا چه حد خطرناک است؟

همه ما در مقطعی از زندگی خود احساس درد کرده ایم. در هر صورت در بیشتر موارد این امر حاد است، علت خاصی دارد و با رویکرد مناسب برطرف می شود. متأسفانه، برخی از شرایط بسیار پیچیده تر هستند و منجر به ناراحتی طولانی مدت می شوند که می تواند یک چالش واقعی در حفظ کیفیت زندگی باشد. در سطرهای بعدی هر آنچه که باید در مورد درد مزمن بدانید را به شما می گوییم.

انجمن بین المللی برای مطالعه درد (IASP) درد را به عنوان یک تجربه حسی و عاطفی ناخوشایند مرتبط با آسیب واقعی یا بالقوه بافت تعریف می کند، یا با چنین آسیب توصیف می شود. این احساس نتیجه فعال شدن گیرنده های درد، انتهای سلول های مسئول انتقال آن به سایر نواحی سیستم عصبی مرکزی است. درد بسیار شایع است و تا 80 درصد از جمعیت گزارش می دهند که در 6 ماه گذشته از آن رنج برده اند که نشان می دهد چقدر با آن آشنا هستیم.

درد مزمن چیست؟

درد به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می شود. به طور کلی، درد مزمن به دردی گفته می شود که بیش از 3 ماه طول بکشد، اگرچه کافی است هر یک از ویژگی های زیر را داشته باشد:

1. بیش از 3 ماه (12 هفته) طول می کشد.
2. این به طور متناوب در طول ماه ها یا حتی سال ها تکرار می شود.
3. بیش از 1 ماه پس از کاهش تصویر مسبب باقی می ماند.
4. این بیماری با بیماری های مزمن (سرطان، دیابت، فیبرومیالژیا و موارد دیگر) یا در صورت عدم موفقیت، آسیبی که التیام نمی یابد مرتبط است.

همانطور که منابع اپیدمیولوژیک نشان می دهد، درد مزمن حداقل 10٪ از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می دهد ( با حداکثر 20-25٪ بسته به منطقه). علاوه بر این، باید توجه داشت که بیش از 67 درصد از بیماران مبتلا به درد مزمن دارای یک اختلال روانپزشکی مرتبط هستند. بدون شک احساس ناراحتی مداوم در صورت عدم برخورد مناسب می تواند کیفیت زندگی را به طور غیر قابل برگشتی مختل کند.

انواع درد مزمن چیست؟

انواع مختلفی از دردهای مزمن وجود دارد، اما ما برخی از مرتبط ترین و آسان ترین آنها را در لیست زیر برجسته می کنیم:

• نوروپاتیک: این نوع درد در نتیجه آسیب یا اختلال عملکرد سیستم عصبی محیطی یا مرکزی است. یک مثال از آن نوروپاتی دیابتی است که در آن اعصاب در اثر تجمع گلوکز در خون آسیب می بینند.
• درد: درد کلاسیکی است که در اثر فعال شدن گیرنده های درد در موقعیت هایی مانند زخم، ضربه یا شکستگی ایجاد می شود. معمولاً حاد است و بخشی از پاسخ طبیعی بدن است، اگرچه گاهی اوقات در طول زمان باقی می ماند.
• عضلانی اسکلتی : مانند کمردرد یا درد ناشی از انقباض. در استخوان ها، ماهیچه ها، رباط ها و سایر ساختارهای متعلق به سیستم حرکتی ظاهر می شود.
• روان زا: در این نوع، یک مؤلفه روانی مشهود است تا یک مبنای فیزیکی. این ناشی از تحریک درد یا تغییرات عصبی نیست، زیرا مشکل اصلی تقویت و تحریف است که خود بیمار از دردی ایجاد می کند که می توانست در گذشته واقعی باشد (یا نه).

فراتر از این پایه ها، درد مزمن را می توان بر اساس عامل ایجاد کننده آن (سرطان، جراحی، آسیب احشایی و موارد دیگر)، دوره، شدت و حساسیت به درمان و غیره طبقه بندی کرد.

علائم درد مزمن

درد مزمن یک احساس است و نه یک تصویر بالینی خاص، بنابراین به خودی خود یک علامت از دقیق ترین دیدگاه است. در هر صورت بسته به ادراک خود بیمار و شرایطی که باعث آن می شود، می توان آن را به شیوه های مختلفی تعریف و احساس کرد.

در اینجا چند صفت وجود دارد که می تواند به توصیف درد مزمن کمک کند:

• ضربان دار.
• نیش زدن.
• سوزش.
• ضربان دار.
• همراه با خارش یا سوزش

علاوه بر این، درد مزمن می تواند با طیف وسیعی از علائم و نشانه های مرتبط همراه باشد. در این میان خستگی، اضطراب، افسردگی، بی اشتهایی، کاهش وزن، کاهش میل جنسی و مشکل در به خواب رفتن برجسته است.

بیماری های همراه این احساس معمولاً به تدریج ظاهر می شوند و در مواردی باعث از دست دادن کامل استقلال و لذت می شوند. ما فراتر می رویم، زیرا تحقیقات نشان داده است که شیوع خودکشی در طول عمر بین 5 تا 14 درصد در بیماران مبتلا به درد مزمن وجود دارد.

علل اصلی درد مزمن

مغز و نخاع سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می دهند. اعصاب نخاعی وظیفه ارسال پیام از قسمت های مختلف بدن به مغز را بر عهده دارند که وظیفه پاسخگویی مناسب به انواع محرک ها را بر عهده دارد. به بیان سریع و ساده، مغز به عنوان یک نقطه کنترل عمل می کند و تعیین می کند که کدام محرک ها باید مورد توجه قرار گیرند و کدام یک نباید.

هنگامی که یک علت درد سیستم عصبی را به طور مکرر تحریک می کند، ساختار فیبرها و اعصاب خاص می تواند تغییر کند یا باعث فعال شدن بیشتر شود، که مغز را “گیج” می کند و منجر به درک درد در زمانی می شود که نباید وجود داشته باشد.

این حساسیت مفرط یکی از مکانیسم هایی است که با آن درد مزمن می تواند ایجاد شود، اما نه تنها. به عنوان مثال، درد مزمن همچنین می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد که با تمایز عصبی تداخل می‌کند و منجر به کاهش دائمی آستانه درد می‌شود.

فراتر از پاتوفیزیولوژی آن، جالب است که برخی از بیماری هایی را که بیشتر با ظاهر درد مزمن مرتبط هستند برجسته کنیم:

• دیابت.
• آرتروز.
• سرطان.
• اختلالات گوارشی (مانند سندرم روده تحریک پذیر).
• فیبرومیالژیا
• میگرن و سردرد.
• کمر درد

در مواجهه با دردهای مزمن چه باید کرد؟

قبل از هر چیز، لازم است بدانید که چه چیزی باعث درد مزمن می شود. برای این، معمولاً انجام آزمایش‌های خون، آزمایش‌های تصویربرداری تشخیصی (سونوگرافی، اشعه ایکس، سی‌تی اسکن، MRI و موارد دیگر)، آزمایش‌های رفلکس و تعادل، آزمایش‌های ادرار، تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی، الکترومیوگرافی، مطالعات هدایت عصبی و موارد دیگر ضروری است. یافتن محرک درد همیشه آسان نیست و در برخی موارد، ایدیوپاتیک است (علت ظاهری ندارد).

در برخی موارد می توان درد مزمن را درمان کرد و به دنبال قطع آن است، اما در برخی دیگر این امکان وجود ندارد و مدیریت برای کاهش شدت آن و همزیستی با آن انتخاب می شود. همه اینها به نوع درد تجربه شده، علت (در صورت شناخته شدن)، سن بیمار، وضعیت عمومی سلامت او و عوامل دیگر بستگی دارد.

فهرست زیر به اختصار به برخی از رایج ترین رویکردها برای درد مزمن اشاره می کند، اما باید واضح باشد که این نوع شرایط معمولاً نیاز به یک برنامه خاص و شخصی برای به حداکثر رساندن شانس موفقیت دارد:

1. مصرف مسکن ها، کورتیکواستروئیدها، ضد تشنج ها، شل کننده های عضلانی، داروهای ضد افسردگی و سایر داروها برای کاهش درد و سایر علائم مرتبط.
2. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)، یک تکنیک درمانی با ظرفیت ضد درد.
3. فیزیوتراپی یا کاردرمانی، با تمرکز بر تسکین درد مزمن و کمک به افراد آسیب دیده برای بهبود عملکرد و استقلال خود.
4. طب مکمل و یکپارچه، مانند طب سوزنی، مدیتیشن، کایروپراکتیک، ماساژ درمانی و غیره.
5. کمک روانشناختی، درمان شناختی-رفتاری و موارد دیگر.

رویکرد به درد مزمن معمولا چند رشته ای است و نیاز به مراقبت های پزشکی، فیزیوتراپی و روانشناختی (مرکز مشاوره ستاره ایرانیان) دارد.