آنچه در مورد یائسگی نمی دانیم

یائسگی یک نقطه عطف بسیار مهم در زندگی هر زن بالغ است، زیرا نشان دهنده پایان ظرفیت باروری است. اگرچه لازم نیست این مرحله به خودی خود یک مرحله منفی زندگی باشد، اما در برخی موارد با یک سری علائم کاملا آزاردهنده همراه است: خشکی واژن، گرگرفتگی، لرز، تعریق شبانه، افزایش وزن، تحریک پذیری، غمگینی و موارد دیگر. این علائم بالینی می توانند ناتوان کننده شوند، اما عجیب است که 73 درصد از مبتلایان برای درمان آنها به دنبال کمک نیستند.

پرداختن به یائسگی مستلزم شناخت این است که اگر به دنبال کمک مناسب باشید، ممکن است در طول آن زمان بدی نداشته باشید. در سطور زیر رایج ترین شبهات مربوط به این فرآیند بیولوژیکی را حل می کنیم تا به ساده ترین شکل انجام شود. خواندن را متوقف نکنید!

1. یائسگی چیست؟

موسسه سرطان (NCI) قاعدگی را به عنوان زمانی در زندگی یک زن تعریف می کند که تخمدان ها تولید هورمون را متوقف می کنند و دوره های قاعدگی متوقف می شود. علت اصلی گذر از مرحله باروری به ناباروری در پیری تخمدان است، یعنی از بین رفتن تخمک ها با افزایش سن و کاهش کیفیت آنها. یائسگی زمانی طبقه بندی می شود که زن برای 12 ماه متوالی قاعدگی نداشته باشد، نه به دلیل شرایط پزشکی قبلی.

برای درک کامل این اصطلاح، باید به موارد قبل و بعد از آن اشاره کرد:

• پیش یائسگی (مرحله باروری): دوره باروری است که قبل از یائسگی اتفاق می افتد. به طور معمول، بین سنین 14 تا 45 سالگی با حداکثر باروری در دهه بیست رخ می دهد.
• قبل از یائسگی: این فرآیند فاصله زمانی حول یائسگی را مشخص می کند و به عنوان گذار یائسگی نیز شناخته می شود. معمولاً در ابتدای قرنطینه ظاهر می شود، اما برخی از زنان ممکن است علائم مرتبط با آن را از سن 35 سالگی به بعد تجربه کنند.
• یائسگی – این اصطلاح به زمانی اشاره دارد که دوره های قاعدگی برای حداقل یک سال متوقف شده است.
• پس از یائسگی: این مرحله از زندگی پس از پریود نشدن به مدت 12 ماه یا بیشتر است.

در دوران یائسگی، تولید هورمون‌های زنانه (پروژسترون و استروژن) کاهش می‌یابد، تخمدان‌ها ترشح تخمک را متوقف می‌کنند و قاعدگی متوقف می‌شود. این باعث ایجاد یک سری علائم و نشانه هایی می شود که در بخش های بعدی خواهیم دید.

2. یائسگی از چه سنی شروع می شود؟

گذار یائسگی معمولاً بین 45 تا 55 سالگی شروع می شود، اگرچه میانگین آن 51 سال است. در هر صورت، مطالعات استدلال می کنند که این میانگین بسته به موقعیت جغرافیایی زن و بسیاری از عوامل دیگر می تواند نوسانات قابل توجهی داشته باشد. برای مثال، آنهایی که در کشورهای کم درآمد زندگی می کنند، به طور طبیعی چندین سال زودتر از زنانی که در مناطق شهری پردرآمد زندگی می کنند، یائسگی را شروع می کنند.

3. یائسگی چقدر طول می کشد؟

علائم پیش از یائسگی، فرآیندی که قبل از یائسگی رخ می دهد، به طور متوسط ​​حدود 4 سال طول می کشد . علائم بالینی که مشخصه یائسگی و یائسگی هستند به طور متوسط ​​برای یک دوره 4-5 ساله حفظ می شوند، اگرچه این مقدار نیز بین افراد بسیار نوسان دارد. در مجموع، کل فرآیند معمولاً در عرض 7 تا 9 سال به پایان می رسد، یا یک دهه طول می کشد.

در هر صورت، صحبت در مورد تخمین های دقیق پیچیده است، زیرا تا 1/3 از زنان در این مرحله علائم بیش از 10 سال دارند. بسیار مهم است که هر گونه نگرانی را با متخصص پزشکی خود در میان بگذارید، اما باید روشن شود که وجود علائم بالینی برای مدت طولانی‌تر از حد انتظار کاملاً طبیعی است.

4. شایع ترین علائم یائسگی چیست؟

در لیست زیر، علائم و نشانه های اصلی این فرآیند فیزیولوژیکی را جمع آوری می کنیم:

• تغییرات در دوره: این یکی از اولین علائم بالینی شروع قاعدگی است. ممکن است پریودهای نامنظم، خونریزی شدید، لکه بینی بین پریودها و دوره هایی که بیشتر از حد انتظار طول بکشد را تجربه کنید.
• تعریق شبانه: کاهش سطح استروژن و پروژسترون در بدن با تغییراتی در مکانیسم های تنظیم کننده حرارت همراه است که می تواند منجر به افزایش گاه به گاه دما و تعریق شود.
• گرگرفتگی: گرگرفتگی، احساس گرمای ناگهانی است که در قسمت بالایی بدن رخ می دهد، شدیدترین آن در گردن، سینه و صورت. علت دقیق پیدایش آن مشخص نیست، اما به نظر می رسد به کاهش استروژن در بدن و اختلال در تنظیم ترموستات بدن مربوط باشد.
• تغییرات واژن: این شامل خشکی در ناحیه تناسلی، ناراحتی در حین مقاربت، کاهش میل جنسی و حتی نیاز غیرمعمول به ادرار کردن است.
• مشکل در خواب: این علامت به شدت با گرگرفتگی و تعریق شبانه مرتبط است. تا 47 درصد از زنان در دوران یائسگی بی خوابی و سایر مشکلات مرتبط با آن را تجربه می کنند.
• تغییرات عاطفی: یائسگی می تواند با حالات ذهنی تغییر یافته مانند اضطراب، افسردگی، تحریک پذیری، ترس، بی اعتمادی و غیره همراه باشد. در هر صورت، مشکلات عاطفی معمولاً خیلی جدی نیستند.

داشتن حمایت پزشکی قبل، حین و بعد از یائسگی ضروری است. با کمک مناسب، می توان علائم را هم از نظر شدت و هم از نظر عود کاهش داد و علاوه بر پیشگیری از بیماری های مرتبط، کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

5. آیا امکان بارداری در دوران یائسگی وجود دارد؟

در دوران پیش از یائسگی و روند قبلی، خونریزی قاعدگی همچنان رخ می دهد. تا زمانی که زن به قاعدگی خود ادامه دهد، حتی اگر نامنظم باشد، احتمال باردار شدن وجود دارد. از طرفی با گذشت 12 ماه از قاعدگی، تخمک گذاری به طور کامل متوقف شده و ظرفیت باروری به پایان رسیده است، بنابراین امکان بارداری طبیعی وجود ندارد.

6. آیا بعد از یائسگی امکان خونریزی وجود دارد؟

بله، خونریزی واژینال بعد از یائسگی امکان پذیر است، اما این به این معنی نیست که ظرفیت تولید مثل بازیابی شده است. برخی از شایع ترین علل این رویداد به شرح زیر است:

• التهاب و باریک شدن حفره واژن (واژینیت آتروفیک).
• پولیپ دهانه رحم و رحم.
• هیپرپلازی آندومتر، یعنی تکثیر بیش از حد آندومتر.
• سرطان دهانه رحم و سایر نئوپلاسم های بدخیم.

به هر حال، خونریزی پس از یائسگی همیشه مستلزم مراجعه به پزشک است. اگرچه لازم نیست علت در همه موارد جدی باشد، اما برای متوقف کردن آن نیاز به نظارت و درمان است.

7. آیا بر پویایی جنسی تأثیر می گذارد؟

یائسگی می تواند به طرق مختلف بر میل جنسی تأثیر بگذارد. کاهش سطح استروژن و پروژسترون با کاهش ظرفیت برانگیختگی همراه است و علاوه بر آن روانکاری واژن را کاهش می دهد. سایر محرک‌ها مانند افزایش وزن، ادراک منفی از تصویر بدن و تغییرات عاطفی نیز تمایلی به فعالیت جنسی ندارند.

همانطور که مطالعات نشان می دهد ، اختلال عملکرد در حوزه جنسی در 70٪ از زنان یائسه وجود دارد . صحبت کردن با یک فرد حرفه ای در مورد این موضوع، چه از نظر روانی یا نه، می تواند کمک زیادی به ایجاد تغییرات در رختخواب با همسرتان کند.

8. آیا بیماری هایی با یائسگی مرتبط هستند؟

یائسگی می تواند با افزایش خطر آسیب شناسی های مختلف همراه باشد. در بین همه آنها موارد زیر را برجسته می کنیم:

• پوکی استخوان: بین کمبود استروژن پس از یائسگی و کاهش تراکم استخوان رابطه مستقیم وجود دارد. به همین دلیل، زنان تا 4 برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند.
• عفونت های دستگاه ادراری: از 50 سالگی عفونت های ادراری مانند سیستیت عود می کنند. خشکی واژن، تغییر در pH آن و ضعیف شدن فلور واژن باعث می شود که باکتری ها و سایر پاتوژن های مضر راحت تر خود را مستقر کنند.
• بیماری های قلبی عروقی: پس از یائسگی، بدن استروژن کمتری تولید می کند که خطر باریک شدن عروق کرونر را افزایش می دهد. اختلال در متابولیسم لیپید و گلوکز و توزیع مجدد چربی بدن در این زمان نیز از عوامل خطر هستند.

این بدان معنا نیست که یائسگی مترادف با بیماری است. با مراقبت های پزشکی مناسب و تغییر در روال، می توان از این مرحله گذار برای بهبود وضعیت عمومی سلامتی استفاده کرد و برای سال های بیشتر حیاتی ماند.

9. آیا داروهایی برای یائسگی وجود دارد؟

قبل از هر چیز، لازم به تاکید است که در اکثر موارد یائسگی نیازی به درمان دارویی ندارد. اجتناب از ظاهر آن غیرممکن است، اما می توان برای کاهش علائم و جلوگیری از ظهور بیماری های مرتبط، از داروهای خاصی استفاده کرد یا از روش های درمانی استفاده کرد. اولین درمانی که می توان روی میز گذاشت هورمون درمانی است. تجویز استروژن می تواند به کاهش برخی از علائم بالینی مانند گرگرفتگی کمک کند.

هورمون درمانی همچنین از تحلیل استخوان (پوکی استخوان) جلوگیری می کند و خطر شکستگی استخوان را کاهش می دهد، اما متاسفانه خطرات خاصی را نیز به همراه دارد. همانطور که مطالعات حرفه ای نشان می دهد، ارتباط های متعددی بین تجویز استروژن و پروژسترون و افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه وجود دارد . خطر ابتلا به سرطان سینه هر چه مدت طولانی تری از هورمون درمانی ترکیبی استفاده شود، بیشتر می شود. به همه این دلایل، لازم است قبل از شروع درمان از این نوع، با پزشک متخصص صحبت کنید.

داروهای ضد افسردگی با دوز پایین ممکن است به کنترل گرگرفتگی در زنانی که به دلایل سلامتی نمی توانند استروژن مصرف کنند (یا از اثرات روانی آن سود می برند) کمک کند. گاباپنتین، کلونیدین و سایر داروها برای پیشگیری/درمان پوکی استخوان نیز می توانند در جلوگیری از عوارض جانبی این رویداد بسیار مفید باشند.

10. آیا می توان در دوران یائسگی زندگی سالمی داشت؟

در دوران یائسگی می توان زندگی سالمی داشت. اولین گام، در همه موارد، مراجعه منظم به متخصص زنان و زایمان برای بحث در مورد علائم، درمان‌های احتمالی و رویکردهایی است که باید دنبال کنید. همچنین اتخاذ یک برنامه روتین همراه با ورزش متوسط ​​(حدود 60 دقیقه بین 3 تا 5 بار در هفته)، مراقبت از کف لگن، کنترل رژیم غذایی و کاهش/حذف مصرف مواد مضر (مانند الکل یا تنباکو) ضروری است.

فراتر از همه چیزهایی که ذکر شد، ما می خواهیم روشن کنیم که یائسگی یک فرآیند کاملا طبیعی است که می تواند به عنوان مرحله دیگری از زندگی تصور شود. با کمک های پزشکی مناسب، می توان از آن برای بهبود سلامتی و استفاده حداکثری از دوران پس از یائسگی استفاده کرد.