فیلم درمانی، که همچنین به عنوان سینما درمانی هم شناخته می شود، عبارت از نظارت مستقیم درمانگر نسبت فیلم ها، به منظور دستیابی به اهداف درمانی می باشد.
در اغلب موارد، ترکیبی ازمولفه های موضوعی – موسیقی، مکالمه، نور پردازی و تصاویر – می تواند منجر به بروز و ظهور احساسات عمیق در بینندگان، هم از طریق اجازه دادن به انعکاس شخصیت و هم ایجاد دیدگاه جدید نسبت به اتفاقات خارجی شود.
فیلم ها باید به عنوان بخشی از درمان انفرادی، درمان گروهی و یا خانواده درمانی بکار برده شود، ولی نشان داده شده است که فیلم درمانی دارای مزایای ویژه ای در مشاوره زوجین می باشد.
فیلم درمانی چیست؟
در اغلب موارد درمانگران از استعاره، نماد گرایی و تجسّم به منظور کمک به افراد درمانجو و بررسی تفکرات و احساسات آنها استفاده می کنند و حوزه ها و مسائل مشکل زا را مورد بررسی قرار می دهند.
برای مثال برخی از درمانگران بر روی افراد درمانجو کار می کنند تا رویاهای آنها را بررسی و تحلیل کنند، و ممکن است که درمانگران دیگر از روش تجسم راهنمایی شده به عنوان یک تکنیک درمانی استفاده کنند.
بنابراین، ممکن است این نتیجه گیری صورت بگیرد که ترکیب فیلم ها با انواع دیگری از رسانه ها، که مولفه های و سایر ادبیات مربوط به آن در سطح گسترده ای می باشند، یک روش منطقی باشد.
فیلم ها نه تنها شامل نماد های خاصی می باشند، بلکه همچنین می توانند منجر به ایجاد همدردی و افزایش مهارت های ارتباطی شوند و به افراد درمانجو کمک کنند تا نسبت به احساسات و تمایلات خودشان آگاهی بیشتری داشته باشند.
تماشای فیلم باعث می شود تا افراد بیننده به چندین روش مشغول شوند – زبانی ، دید مکانی، میان فردی و دید فیزیکی درونی.
طرفداران فیلم درمانی معتقدند که به دلیل اینکه آموزش، در زمانی که اطلاعات از طریق بیش از یک روش پردازش و تکمیل می شود، سریع تر انجام می گیرد این روش می تواند مفید و سودمند باشد.
فیلم درمانی همزمان با کتاب درمانی توسعه یافت، که عبارت از استفاده درمانی از کتاب ها و خواندن کتاب در روش ها و تمرینات درمانی می باشد. عبارت “سینما درمانی” برای اولین بار در سال 1990 و توسط ال . برگ – کراس، پی جنینگز و آر.
باروچ بکار برده شد. این افراد تکنیک مورد استفاده خود را به عنوان روش درمانی تعریف کردند که طی آن درمانگر فیلم های مرتبط با مشکلات درمانی افراد را انتخاب می کند، و ممکن است که افراد به تنهایی و یا همراه با اشخاص خاصی آن فیلم ها را ببینند.
معمولا درمانگر و شخص درمانجو، در مرحله اول در مورد نحوه تماشای فیلم به روش متفکرانه و نحوه شناخت و بررسی واکنش های نسبت به فیلم بحث می کنند.
معمولا واکنش های مربوط به فیلم در دوره های بعدی درمان بحث می شود، و طی آن ممکن است که درمانگر از شخص درمانجو بخواهد تا ارتباطات مابین فیلم و زندگی شخصی خودش را در نظر بگیرد.
در صورتی که زوجین به همراه هم در طول درمان حضور داشته باشند، آنها می توانند یک لیست از سوالات مدّ نظر خودشان را در نظر بگیرند و در مورد آن بحث کنند.
در مرحله بعد، بیشتر افراد نتیجه گیری می کنند که تماشای فیلم یک تجربه لذت بخشی می باشد و ممکن است برخی از آنها ترجیح دهند تا به جای دیگر روش های درمانی، از این روش استفاده کنند.
فیلم درمانی به چه نحوی منجر به بهبود و تسهیل درمان می شود؟
فیلم می تواند منجر به ایجاد عواطف گسترده ای در فرد شود. کسی که از یک تئاتر سینمایی خارج می شود، یک نوع ترس، ناراحتی، الهام و یا انگیزه های دیگر را در خودش احساس می کند.
فیلم های به صورت بالقوه می توانند چشم افراد را به راه حل های جدیدی در مورد هر مشکل باز کنند و علاوه بر جنبه سرگرمی، می توانند منجر به ایجاد مزایای درمانی زیادی شوند.
فیلم های می توانند امیدواری را در فرد ایجاد کنند، مدل های نقش و بازیگران فیلم را ایجاد کنند و شکل مشکلات را تغییر دهند.
همچنین کاراکتر های فیلم ها می تواند به منظور نشان دادن مشکلات مختلفی که فرد با آن مواجه است، بکار برده شود.
برای مثال، شخصی که به دنبال بررسی و درمان یافتن از سوء استفاده الکلی در طول درمانی است، ممکن است با تماشایی فیلمی که کاراکتر و شخصیت اصلی آن از همان مشکل بهبود و رهایی می یابد، به یک الهام و امید واری در رابطه با رفع مشکل خودش دست یابد.
فیلم های به صورت بالقوه می توانند چشم های افراد را به راه حل های جدیدی در مورد هر مشکل باز کنند و علاوه بر جنبه سرگرمی، می توانند منجر به ایجاد مزایای درمانی زیادی شوند.
علاوه بر این، فیلم ها می توانند یک روش ایمنی را فراهم کنند تا افراد در مورد تفکرات و احساسات خودشان بحث کنند.
ممکن است که پرسش مستقیم از درمانگر برای برخی از افراد درمانجو رعب آور باشد، این امر به خصوص در مورد افرادی که به سختی مشکل و احساسات خودشان را بروز می کنند، صدق می کند.
استفاده از فیلم درمانی می تواند منجر به کاهش ترس مربوط به روش های صحبت کردن در مورد احساسات شود، چرا که فیلم درمانی باعث می شود تا افراد با بیان غیر مستقیم و نسبت دادن مشکل خودشان به کاراکتر های فیلم، مشکلات خودشان را بررسی کنند.
همچنین ممکن است که برخی از افراد با تماشای تجارب و زندگی شخص خود در فیلم ها، به وجود مشکلات خاص پی ببرند.
شخص درگیر در رابطه سوء استفاده احساساتی، ممکن است نسبت به رابطه سوء استفاده بی توجه باشد، ولی نمایش ساختگی یک رابطه، منجر به شناسایی سوء استفاده می شود و می تواند منجر به یک شناخت مناسب فرد نسبت به موارد ایجاد کننده و تشکیل دهنده سوء استفاده شود.
فیلم می تواند در بهبود روابط بین افراد مفید باشد. همچنین فیلم می تواند یک روش مفیدی برای افزایش ارتباط بین درمانگر و شخص درمانجو باشد، به ویژه در مواردی که بحث اولیه بین درمانگر و درمانجو به راحتی امکان پذیر نباشد.
همچنین کارایی دوره های خانواده درمانی می تواند با دیدن فیلم های مرتبط افزایش یابد:
ممکن است خانواده ها به این نتیجه برسند که ایجاد رابطه در زمانی که آنها شروع به بحث در مورد خانواده های تخیّلی می کنند که با مشکلاتی مواجه هستند که مشابه چالش ها و مشکلات این خانواده هست، به صورت آسان تری امکان پذیر است.
همچنین مشاهده شده است که استفاده از فیلم منجر به افزایش و بهبود ازدواج ها شده است.
یک مطالعه که اخیرا صورت گرفته است نتیجه گیری کرد زوجینی که همراه با هم فیلم تماشا می کنند، ارتباطات موثرتری با هم برقرار می کنند و در طول پنج هفته ، احساسات مثبت تری نسبت به هم پیدا می کنند.
تماشای ساده یک هفته ای فیلمی که توسط درمانگر تعیین می شود، و بحث کردن در مورد آن از طریق 12 سوالی که درمانگر می پرسد، تاثیر مثبتی را بر روی ازدواج زوجین مورد مطالعه در این بررسی داشته است.
سطوح بهبود یافته ارتباط سالم، منجر به کاهش 50 درصدی ریسک طلاق در این زوجین شده است.