انواع عکس العمل های فرزندان طلاق هنگام مواجهه با آن ها
همه کودکان طلاق، احتیاج دارند پس از این واقعه دردناک تحت درمان روان درمانگر قرار بگیرند تا با این موضوع راحت تر و بدون آسیب کمتری کنار بیایند.
البته فرزندان طلاق در بزرگسالی گاهی در مواجهه با افراد و در معاشرت با آن ها، نقاط قوی دارند که نسبت به سایر افراد متمایز می شوند. برخی از نقاط قوت عبارتند از : درک بالا و افزایش ظرفیت همدردی ـ عزت نفس بالا و جرئت مندی.
اما برخی از کودکان طلاق با چالش های بسیاری به سنین بزرگسالی می رسند. اکثر این افراد، از تنها بودن و ترک شدن وحشت دارند و نسبت به خیانت مضطرب هستند.
وقتی کودکان طلاق در بزرگسالی وارد رابطه ای عاطفی می شوند و در آن نیز از شریک عاطفی خود خیانت ببینند، بیش از پیش پرخاشگر، افسرده و بی اعتماد می شوند. برخی از این افراد حتی تاب اختلافات زناشویی را نیز ندارند و حتی اختلاف نظر خود را از ترس محکوم شدن به طلاق بروز نمی دهند.
شرکت در جلسات مشاوره می تواند این تعارضات را تا حدودی حل کند و فرد را در جهت داشتن زندگی ای لذت بخش یاری کند.
فرزندان طلاق در مسیر رشد خود با چالش های بسیار زیادی مواجه می شوند. البته طلاق گرفتن همیشه بد نیست و گاهی اوقات حکم درمان روانی فرد را دارد اما متاسفانه کودکان بی گناه، قربانی این تصمیم ابدی خواهند شد. والدینی که از همسر خود طلاق می گیرند لازم است وقت بیشتری را برای تربیت فرزند خود در نظر بگیرند. در این مقاله با مهم ترین آسیب های وارده بر فرزندان طلاق و راه مقابله با آن ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
تاثیرات و عوارض کلی طلاق بر فرزندان
هنگامی که اختلافات زوجین شدت می گیرد و احساس می کنند دیگر راهی برای ادامه دادن این زندگی ندارند تصمیم به طلاق می گیرند. عوارض منفی حاصل از طلاق قابل کتمان نیست اما برخی زوجین معتقدند وقتی فرزندی دارند باید به هر قیمتی این زندگی را ادامه دهند. این باور غلط موجب می شود خیانت، افسردگی و یا حتی طلاق عاطفی بین زوجین شکل بگیرد که در این صورت نیز مشکلی حل نخواهد شد. در واقع بهتر است بگوییم، زندگی با تک والد بهتر از یک زندگی تنش زا و ناراحت کننده است. کودکان در این زندگی های پر تنش آسیب بیشتری را متحمل می شوند. البته تصمیم به طلاق در وهله اول به صلاح دید مشاور خانواده و سپس خود زوجین صورت خواهد گرفت.
جدایی والدین به روان کودکان لطمات جبران ناپذیری وارد می کند البته می توان گفت طلاق عاطفی نسبت به طلاق رسمی، ضربات شدیدتری به روان فرزندان وارد می کند چرا که عینا شاهد اختلافات و بی مهری والدین خود هستند و ناخودآگاه نسبت به شروع یک رابطه عاطفی، بدبین و مضطرب خواهند شد. فرزندان طلاق ممکن است به پیامدهای زیر دچار شوند:
1) احساس افسردگی
2) افت تحصیلی و کاهش تمرکز
3) ترس از طرد شدن توسط اطرافیان و اجتماع
4) کمبود عزت نفس و جرئت مندی
5) وغیره
بهتر است والدین با بردن آنان به جلسات مشاوره و روان درمانی از بروز و شدت این مشکلات جلوگیری کنند.
مشکلات فرزندان طلاق
اخلاق هر کودک با کودک دیگر یکسان نیست و میزان حساس بودن هر کدام نسبت به طلاق با دیگری متفاوت خواهد بود اما چیزی که در این بین مشخص است این است که همه آن ها به یک مرحله و گذرگاه جدید وارد می شوند که عبور موفقیت آمیز از آن، به آسانی و بدون بروز مشکل نخواهد بود.
هنگامی که کودک پس از طلاق والدین جو آرام تری به نسبت اختلافات پدر و مادر خود زیر یک سقف تجربه کنند، قادر است آسیب های روانی دوران قدیم رو به رو شود و آن ها را تا حدودی بکاهد. متاسفانه گاهی اوقات طلاق منجر به افسردگی کودکان می شود.
مشکلات خلقی رفتاری در فرزندان طلاق
کودکانی که طلاق والدین خود را تجربه می کنند ممکن است هر کدام از این مشکلات را از خود بروز دهند:
برون ریزی: رفتارهایی مثل پرخاشگری و عصبانیت خصوصا در شرایطی که کودک در گذشته در دعواهای پدر و مادر خود حضور داشته باشد و مانند یک سی دی همه ی عبارات و خشم حاصله از آن را ضبط کرده.
لجبازی و یکدندگی: کودکان به علت طلاق والدین خود از آن ها خشمگین می شوند و ممکن است این خشم و کینه را در قالب نادیده گرفتن توصیه های آنان بروز دهند.
انزوا و اجتناب: برخی از کودکان احساسات را در درون خود محبوس نگه می دارند و از بروز آن ها خودداری می کنند. این دسته کودکان در مقایسه با گروه های دیگر بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند.
احساس گناه: برخی از فرزندان طلاق خود را علت جدایی والدین می دانند و از حس عذاب وجدان لبریز می شوند. کنار آمدن با این حس بسیار بسیار مشکل خواهد بود.
مشکلات فرزندان طلاق در سنین بزرگسالی
وقتی کودکان در جوی پر تنش و سمی رشد می کنند ممکن است نسبت به شروع یک رابطه عاطفی اجتناب کنند و یا در این زمینه جرئت مند نباشند.
نحوه شکل گیری هویت نوجوانان، رابطه مستقیم بر رفتارهای آنان در سنین بزرگسالی خواهد داشت پس لازم است طبق یک الگوی تربیتی مناسب و صحیح رشد یابند.
رفتار های پرخاشگرانه ممکن است در سنین بزرگسالی نیز بروز پیدا کند اما نمی توان گفت هر فرزند طلاقی در آینده در سنین بزرگسالی مشکل روحی خواهد داشت. تربیت والدین نیز در این مورد بسیار حائز اهمیت است.
واکنش فرزندان به ازدواج مجدد والدین
اگر تمایل دارید ازدواج کنید بهتر است این قضیه را از فرزندتان پنهان نکنید و برای او توضیح دهید که فرد جدید پدر یا مادر تو نخواهد بود و جایگاه پدر و مادر تو مانند قبل محفوظ است اما اگر دوست داشته باشی می توانی او را پدر یا مادر صدا کنی. لازم است پیش از ازدواج شرایط روحی فرزند خود را ارزیابی کنید.
به صورت ناگهانی شروع به توضیح نکنید. چندین قرار ملاقات با فرد جدید صورت دهید تا فرزند شما با روحیات او آشنا شود. اعلام خبر ازدواج مجدد ممکن است فرزند شما را شدیدا شوک زده کند و در مقابل آن پرخاشگری و لجبازی کند.ممکن است این خشم با علائم دیگری مانند: گوشه گیری، افت تحصیلی، بد دهنی و غیره بروز پیدا کند.
ایمن کردن کودکان در برابر آسیب های طلاق| کمک به فرزندان طلاق
1) حفظ ارتباط کودک با هر دو والد:
کودکان باید از این قضیه مطمئن شوند که هر دو والد همیشه در دسترسشان هستند و از آن ها دور نخواهند شد. هر کودکی به وجود هر دوی والدین خود محتاج هستند و حمایت هر دو برای او ارزشمند است به خصوص که برطرف کردن نیازهای اساسی و اولیه او از وظایف اصلی والدین است و نباید نسبت به آن بی توجه باشید.
2) پاسخ واقعی و منطقی در مقابل سوالات آنان
کودکان ذاتا موجوداتی کنجکاو هستند علی الخصوص در مورد طلاق والدین که برای آنان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بهتر است با حوصله و با جزئیات سوالات آنها را پاسخ دهید اما شاید احتیاجی نباشد همه واقعیت را نیز به آن ها بگویید مثلا دانستن عللی مانند ابتلا به مواد مخدر، خیانت و غیره ممکن است در روان کودک اثر منفی ایجاد کند و تصورات او را نسبت به والدین خود از دست بدهد.
3) عدم تخریب تصورات کودک نسبت به والدین خود
هر چند که همسر سابق شما اصلا فرد مورد اعتماد و محترمی نبوده اما فرزند شما به محبت هر دوی شما احتیاج دارد و شما اجازه ندارید چهره همسر سابق خود را نزد فرزند بی گناه خود تخریب کنید. می توانید با نظارت، اوقاتی را برای معاشرت آن دو در نظر بگیرید.
4) با کودک خود صادق باشید
پاسخ دادن به سوالات فرزندان اهمیت بسیار زیادی دارد و آن به این علت است که اگر جواب منطقی و درست نگیرند شخصا به دنبال پاسخ آن می روند و ممکن است در این مسیر خود را مقصر ماجرا بدانند. می توانید به او بگویید که در کنار همدیگر به اندازه کافی شاد نبودید و یا اینکه در امور مختلف تفاهم نداشتید.
5) جلوگیری از دخالت دادن کودک حین جدایی
لطفا کودک آزاری نکنید! برخی والدین کودک را مجبور می کنند تا از منزل والد دیگر خبر اطلاعات جدید بیاورد! این کار اثرات بسیار مخربی بر روان کودک شما خواهد داشت.
6) از تغییرات بزرگ و استرس زا خودداری کنید.
سازگاری با زندگی جدید آن هم برای یک کودک که سال ها شاید اختلافات والدین خود بوده، امری سخت به نظر می آید. سعی کنید شرایط را از این سخت تر نکنید مثلا اگر در کنار همه این تغییرات مدرسه کودک را نیز عوض کنید و او را نسبت به دوستانش دور کنید ضربه مهلک دیگری به او وارد کرده اید.
کلام آخر
می توان گفت کودکان اصلی ترین قربانیان طلاق هستند. آنها به دلیل نداشتن قدرت تحلیل و درک مسائل زناشویی بیشتر از سایر افراد تحت تاثیر طلاق قرار می گیرند. مراجعه به متخصص مربوطه یکی از بهترین روش ها برای حل این تعارض است.
سوالات متداول
آیا ازدواج با فرزندان طلاق عواقب بدی خواهد داشت؟
فرزندان طلاق به نسبت دیگر کودکان در محیطی تنش زا رشد یافته اند و ممکن است تربیت و روان یک فرد عادی را نداشته باشند اما نمی توان این مورد را تعمیم داد و بارها شاهد ازدواج های موفق با فرزندان طلاق بوده ایم.
بهترین زمان طلاق برای کودکان چه زمانی می باشد؟
کودکان در هر رده سنی چالش های خاص خود را دارند اما بروز طلاق به نسبت سایر چالش ها ناگوارتر خواهد بود. معمولا سنین قبل از 3 سالگی دوره ای است که کودک کمترین آسیب روانی را نسبت به طلاق متحمل می شود و بدترین دوران برای طلاق والدین، در دوران نوجوانی است.
منبع : انواع عکس العمل های فرزندان طلاق هنگام مواجهه با آن ها
