درمان از طریق افزایش انگیزه (MET) یک رهیافت مستقیم و متمرکز بر شخص است که به منظور ایجاد تغییر، بر روی افزایش انگیزه فرد متمرکز می شود.
افرادی که درگیر رفتار های خود تخریبی هستند، در اغلب موارد دمدمی مزاج می باشند یا برای تغییر رفتار های خودشان انگیزه کمی دارند، تاثیرات منفی رفتارهای بیان شده را بر روی سلامتی، زندگی خانوادگی و یا عملکرد اجتماعی به صورت معکوسی تایید می کنند.
در اغلب موارد، یک درمانگر آموزش دیده در MET می تواند به افراد کمک کند تا رفتارهای خودشان را به صورت واقعی تر در نظر بگیرند، افراد درمانجوی شرکت کنننده در MET می توانند توانایی انجام چنین تغییراتی را داشته باشند.
توسعه روش درمان از طریق افزایش انگیزه
MET یکی از سه روش درمانی آزمایش شده در پروژه MATCH می باشد که یک آزمایش بالینی در مورد گزینه های درمانی برای افراد دارای اعتیاد الکلی است که در 1993 صورت گرفت و یک روش ابتکاری از طرفموسسه ملی سوء استفاده الکلی و الکلیسم (NIAAA) می باشد.
MET بر مبنای اصول روان شناسی انگیزشی می باشد و از تکنیک های مرتبط با ارزیابی انگیزشی، یک روش مشاوره ای توسعه یافته توسط آر میلر و استفن رولنیک ، استفاده می کند.
در MET، نوع و تکنیک های بررسی انگیزشی که در یک رهیافت درمانی ساختار یافته ترکیب می شوند شامل یک ارزیابی جامع از رفتار افراد و همچنین یک بازخورد منظم مبتنی بر نتایج می باشد.
یک راهنمای همراه با جزئیات از MET توسط NIAAA ایجاد شده است.
اهداف و اصول مربوط به روش درمان افزایش انگیزه
هدف اولیه MET کمک به افراد برای غلبه بر دو سوگرایی و یا مقاومت در برابر تغییر رفتار می باشد.
MET با افزایش آگاهی نسبت به مشکلات، تعدیل تفکرات خود آسیب زننده با در نظر گرفتن مشکلات، و افزایش اعتماد به توانایی شخص برای تغییر، بر روی افزایش انگیزش درونی فرد متمرکز می شود.
در این روش درمانی، درمانگر به جای شناسایی مشکل و بیان کردن کارهایی که درمانجو باید انجام بدهد، فرد درمانجو را ترغیب می کند تا اظهارات خود انگیزشی داشته باشد که نشان دهنده یک شناخت مشخص از مشکل و راه حل تغییر می باشد.
هر چند که MET می تواند به صورت یک روش درمانی مجزّا مورد استفاده قرار بگیرد، ولی در اغلب موارد همراه با چند روش دیگر در طول درمان بکار گرفته می شود.
همچنین این روش درمانی می تواند به عنوان یک فرم پیش درمانی استفاده شود که منجر به افزایش وضعیت انگیزشی فرد در نقطه شروع روش های درمانی خاص، از قبیل درمان رفتاری شناختی می شود.
همچنین MET می تواند به منظور افزایش توانایی فرد برای تغییر، همراه با روش های مختلف به کار گرفته شود.
MET بر مبنای پنج اصل درمانی می باشد که به منظور راهنمای درمانگر در هنگام کار بر روی افراد درمانجو مورد استفاده قرار می گیرد:
• بیان کردن همدردی:
درمانگران یک محیط حمایتی را ایجاد می کنند تا به فرد کمک کنند که احساس مقبولیت و احترام را داشته باشد و به جای مقابله مستقیم، نقش یک شنوای منعکس کننده را ایفا می کنند.
درمانگر به صحبت های درمانجو گوش می دهد و اظهارات صورت گرفته را با اصلاحات محدود ولی هدفمند، منعکس می کند.
اصلاح باعث می شود که افراد حس کنند که درمانگر به آنها گوش می دهد و آنها را درک می کند و همچنین فرد را ترغیب می کند تا جزئیات بیشتر را بیان کند.
• افزایش اختلاف و تفاوت:
در MET ، درمانگر بر روی تفاوت مابین وضعیت دلخواه فرد از هستی و وضعیت واقعی فرد در هستی تمایز و تفاوت قائل می شود.
این تفاوت می تواند در شناخت روش هایی که رفتارهای فعلی منجر به جلوگیری از رسیدن به اهداف می شوند، مفید باشد. همچنین این عامل می تواند یک انگیزه و مشوق مناسبی را برای تغییر رفتار ایجاد کند.
• اجتناب از بحث:
درمانگر از حمله (انتقاد) به درمانجو و یا رفتار درمانجو اجتناب می کند و این امر در رابطه با حالت دفاعی و مقاومت آنها ایجاد می شود.
علاوه بر آن، به منظور افزایش آگاهی نسبت به مشکلات و هر وضعیتی که نیاز به یک تغییر توسط افراد درمانجو و نه درمانگر دارد، از روش های ملایم و آرام استفاده می شود.
• ایفای نقش با مقاومت:
درمانگر به جای مقابله مستقیم با هر بخش مقاومت کننده در افراد، سعی می کند که عامل ایجاد این مقاومت را از بین ببرد، و در اغلب موارد این کار را از طریق گوش دادن و یا همراه شدن با آن چیزی که فرد بیان می کند، انجام می گیرد.
ممکن است که این روش مغایر و نامناسب به نظر برسد، ولی منجر به کاهش حالت های دفاعی بعدی در فرد می شود و احتمال باقی ماندن افراد در فرآیند درمانی و منتفع شدن از دیگر جنبه های اقدام درمانی را افزایش می دهد.
• حمایت از خود کارایی:
معمولا انگیزه تغییر نه تنها به دلایل مربوط به اصلاح رفتار نیاز دارد، بلکه همچنین به عقیده فرد برای توانایی انجام وظایف ضروری برای تغییر هم نیاز دارد.
یکی از جنبه های مربوط به نقش درمانگر، کمک به افراد برای آگاهی یافتن از توانایی خودشان در انجام دادن موفق اقدامات مورد نیاز برای تغییر می باشد.
یک دوره درمان افزایش انگیزه
هر چند که وجود داشتن تغییرات در MET محتمل است، ولی معمولا به صورت مختصر می توان گفت که: این روش درمانی شامل چهار دوره می باشد، در مرحله اول یک ارزیابی اولیه صورت می گیرد که اطلاعاتی را در مورد رفتارهای مرتبط با مشکلات بیان شده جمع آوری می کند.
در مراحل اولیه مربوط به دوره های MET، معمولا درمانگر یک بازخوردی را به دست می آورد که بر مبنای ارزیابی صورت گرفته توسط وی است.
بازخورد مربوط به ارزیابی به افراد اجازه می دهد تا رفتار خودشان را با رفتار مربوط به جمعیت غالب مقایسه کند، و این امر می تواند باعث شود که فرد یک دید جدیدی را نسبت به مشکلات خودش داشته باشد.
درمانگر می تواند در طول دوره درمان فرد درمانجو را تشویق کند تا نگرانی هایی را که ممکن است نسبت به اتفاقات تجربه شده خودشان داشته باشند، را بررسی و شناسایی کنند.
این اتفاقات تجربه شده ممکن است عبارت از مشاهداتی باشند که افراد دیگر نسبت به رفتار درمانی فرد دارند.
همچنین درمانگر می تواند از افراد بخواهد تا اهداف بلند مدت و کوتاه مدت خود را بیان کند و هر روشی را که رفتار مشکل زا می تواند مانع از دسترسی آنها به هدف شود را ارزیابی کنند.
بعد از مشخص شدن مشکلات توسط فرد درمانجو، درمانگر می تواند بر روی گزینه های در دسترس در رابطه با شناسایی مشکلات متمرکز شود.
گزینه های درمانی از قبل مشخص نمی باشند: بلکه آنها توسط افراد مشخص می شوند.
برای مثال، درمانگر می توان بپرسد که “فکر می کنید شما چه کاری می توانید در رابطه با این مشکل انجام بدهید؟”. بعد از آن درمانگر بر روی فرد کار می کند تا یک برنامه تغییر را ایجاد کند.
این برنامه بیانگر تغییرات دلخواه، دلایل تغییر دلخواه، و مراحلی که افراد باید به منظور دستیابی به تغییر انجام دهند، می باشد.
بخشی از این کار می تواند در دوره دوم انجام بگیرد، که بر مبنای تغییرات صورت گرفته اولیه می باشند.
ممکن است که یک نفر مهم، همانند یکی از نزدیکان و یا دوستان صمیمی، در طول مرحله اول حضور داشته باشد.
هدف از دو مرحله نهایی عبارت از تقویت پیشرفت و ترغیب فرد به تلاش بیشتر می باشد.
MET یک روش غیر مقابله ای و غیر تشخیصی (قضاوتی) است. در هنگامی که بر روی انتخاب و کنترل فرد تاکید می شود، از کاربرد برچسب ها و اصطلاحات شناختی، که نشانگر حس ضعف در برابر مشکل هستند، اجتناب می شود.
در طول دوره MET به جای راهنمایی یک فرد از طریق فرآیند تغییر و آموزش مهارت های خاص، معمولا یک درمانگر فرض می کند که افراد منابع لازم برای تغییر را دارند و به فرد کمک می کند تا این منابع را مجهّز و تقویت کنند و به پیامدهای دلخواه خودشان دست یابند.
روش درمان افزایش انگیزه برای چه افرادی مفید می باشد؟
تحقیقات صورت گرفته، بدون هیچ نوع تناقضی نشان هنده کارایی MET در افزایش آمادگی افراد برای متوقف کردن استفاده از دارو، کاهش درد مربوط به سوء استفاده از مواد، و طولانی کردن دوره پرهیز از مشروبات الکی می باشد.
همچنین شواهد اولیه نشانگر این است که MET می تواند در افزایش کاربرد درمان در سایر موارد، از قبیل اضطراب، اختلالات تغذیه ای و مشکلات قمار بازی و تصادفات، مفید باشد. این روش درمانی، حتی در مورد افرادی که با خطر گسترش این شرایط مواجه هستند، هم مفید می باشد.
مطالعات بعدی نشانگر این بوده است که MET می تواند در تحریک تغییرات مثبت مربوط به رفتارهای مضرّ سلامتی در بین افراد جوان و دارای HIV مفید باشد.
MET می تواند صرف نظر از سطح التزام و تعهّد افراد بکار گرفته شود.
همچنین نشان داده شده است که این روش کاربرد ویژه ای را در شرایطی دارد که فرد در برابر تغییر مقاومت شدیدی از خودش نشان می دهد و یا انگیزه کافی برای تغییر ندارد.
یک مثال مناسب در این رابطه عبارت از سوء استفاده مواد است، چرا که افراد دارای سوء استفاده دارویی و یا الکلی، به دلیل تاثیرات اجباری این رفتارها در متوقف کردن استفاده خودشان با مشکلات زیادی مواجه هستند.
همچنین روش غیر مقابله ای و غیر اجباری منطبق شده توسط درمانگران، منجر به کارایی MET در درمان نوجوانانی می شود که ممکن است دارای مشکلاتی از قبیل هویّت باشند و / یا تلاش می کنند که استقلال خودشان را اثبات کنند.
ترجمه و گردآوری : دکتر یاسر دادخواه