مشکلات خانوادگی می‌توانند از اختلاف نظرهای کوچک گرفته تا درگیری‌های جدی باشند. حل مشکلات خانوادگی می‌تواند دشوار باشد، اما با تلاش و تعهد می‌توان آن‌ها را برطرف کرد.

مشکلات خانوادگی رایج

برخی از مشکلات خانوادگی رایج عبارتند از:

  • اختلاف نظر در مورد مسائل مالی
  • اختلاف نظر در مورد تربیت فرزندان
  • اختلاف نظر در مورد نحوه تقسیم وظایف خانه
  • اختلاف نظر در مورد نحوه گذراندن زمان با یکدیگر
  • اختلاف نظر در مورد مسائل مذهبی یا سیاسی
  • اختلاف نظر در مورد مسائل سلامتی
  • اختلاف نظر در مورد مسائل جنسی
  • اختلاف نظر در مورد خیانت
  • اختلاف نظر در مورد اعتیاد
  • اختلاف نظر در مورد مسائل قانونی

مراحل حل مشکلات خانوادگی

برای حل مشکلات خانوادگی، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

مشکل را شناسایی کنید.

اولین قدم این است که مشکل را شناسایی کنید. این کار را می‌توانید با صحبت با اعضای خانواده و گوش دادن به دیدگاه‌های آن‌ها انجام دهید. برای انجام بهتر آن از مشاوره خانواده کمک بگیرید.

مثال:

خانواده‌ای را در نظر بگیرید که در مورد نحوه تربیت فرزندان خود اختلاف نظر دارند. پدر و مادر معتقدند که فرزندان باید به شدت تربیت شوند، در حالی که فرزندان معتقدند که باید آزادی بیشتری داشته باشند. برای شناسایی مشکل، والدین باید با فرزندان خود صحبت کنند و دیدگاه‌های آن‌ها را درک کنند.

مشاوره تحصیلی کسی که از درس خوندن پیشمون شده و می خواهد درست انتخاب رشته کنه

دلایل مشکل را بررسی کنید.

پس از شناسایی مشکل، باید دلایل آن را بررسی کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا راه‌حل‌های موثرتری پیدا کنید.

مثال:

در مثال قبل، دلایل اختلاف نظر والدین و فرزندان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • تفاوت‌های نسلی
  • تجربیات متفاوت
  • عقاید متفاوت
  • توقعات متفاوت

برای حل مشکل راه‌حل‌هایی پیدا کنید

پس از بررسی دلایل مشکل، باید راه‌حل‌هایی برای حل آن پیدا کنید. راه‌حل‌ها باید با نیازها و خواسته‌های همه اعضای خانواده سازگار باشند.

مثال:

در مثال قبل، راه‌حل‌های ممکن برای حل مشکل عبارتند از:

  • قراردادن قوانین و مقررات واضح
  • دادن آزادی بیشتر به فرزندان
  • جلسات مشاوره خانواده

با یکدیگر همکاری کنید.

مهم است که همه اعضای خانواده برای حل مشکل همکاری کنند این راهکار مناسب برای حل مشکلات خانوادگی است. این کار به شما کمک می‌کند تا به یک راه‌حل پایدار برسید.

مثال:

در مثال قبل، والدین و فرزندان باید با یکدیگر همکاری کنند تا راه‌حلی پیدا کنند که برای همه قابل قبول باشد. ممکن است لازم باشد که هر دو طرف برخی از خواسته‌های خود را کنار بگذارند.

نکات اضافی برای حل مشکلات خانوادگی

علاوه بر مراحل ذکر شده در بالا، در اینجا برخی از نکات اضافی برای حل مشکلات خانوادگی آورده شده است:

با یکدیگر ارتباط برقرار کنید

ارتباط موثر یکی از کلیدهای حل مشکلات خانوادگی است. با یکدیگر صحبت کنید و دیدگاه‌های خود را به اشتراک بگذارید.

مثال:

در مثال قبل، والدین و فرزندان باید با یکدیگر صحبت کنند و احساسات و نگرانی‌های خود را به اشتراک بگذارند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا یکدیگر را بهتر درک کنند.

به یکدیگر احترام بگذارید

حتی اگر با یکدیگر مخالف هستید، باید به یکدیگر احترام بگذارید. این کار به شما کمک می‌کند تا درگیری‌ها را کاهش دهید.

مثال:

در مثال قبل، والدین و فرزندان باید به دیدگاه‌های یکدیگر احترام بگذارند، حتی اگر با آن‌ها موافق نباشند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا بحث را به طور سازنده ادامه دهند.

زمانی را با یکدیگر بگذرانید

صرف زمان با یکدیگر به شما کمک می‌کند تا پیوندهای خود را تقویت کنید و مشکلات را حل کنید.

مثال:

در مثال قبل، والدین و فرزندان باید زمانی را با یکدیگر بگذرانند که در مورد مشکل صحبت نمی‌کنند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا به یکدیگر نزدیک شوند و به حل مشکل کمک کنند.

به یکدیگر کمک کنید

به یکدیگر کمک کنید تا کارهای خانه را انجام دهید و به یکدیگر در مواقع نیاز کمک کنید.

از مشاوران باتجربه و متخصص مرکز کمک بخواهید.

نکات کلیدی درباره ی حل مشکلات خانوادگی

امروزه مشکلات خانوادگی، یکی از اصلی ترین دلایل مراجعه نزد روانشناس و مشاور است.

خانواده به عنوان مرکز آرامش و حمایت، گاه به مرکز تعارض و تنش های روانی تبدیل می شود.

اما چرا با وجود رفاه اقتصادی و پیشرفت تکنولوژی بشر امروزه بیش از پیش در سازگاری با یکدیگر به مشکل بر می خوررد.

مشکلات خانوادگی مجموعه حوادثی است که معمولا یک یا چند نفر از اعضای خانواده در ایجاد آن نقش پر رنگی داشته اما همه اعضای خانواده و به طور کلی ساختمان و پیکره خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد.

  • برخی مشکلات خانوادگی به الگوی روابط بین اعضای خانواده ( همسران با یکدیگر، زن و مرد با فرزندان و…) مربوط می شود که نیاز به بررسی ریشه ای دارد.
  • همچنین مشکلات خانوادگی می تواند معلول اتفاقات و رخدادهای غیرمنتظره از قبیل بیماری، مشکلات اقتصادی و بیکاری است که باعث بروز یا شدت گرفتن اختلافات و تنش در خانواده می شود.
  • تقسیم کار در منزل، مسائل مالی مربوط به چرخه زندگی، مسئله اقوام و دخالت خانواده همسر، اختلاف نظر در تربیت فرزندان، خیانت و ازدواج مجدد، از جمله دلایل مرکزی در ایجاد مشکلات خانوادگی است.
  • علاوه بر این بحران های طبیعی مانند بازنشستگی، ازدواج و استقلال فرزندان و آشیانه خالی نیز در صورت نبود مهارت های لازم، خود می تواند به منبعی از تنش و مشکل در خانواده تبدیل شود.

تقسیم بندی انوع مشکلات خانوادگی

مشکلات خانوادگی را می توان به شرح زیر تقسیم بندی نمود:

مشکلات مربوط به ارتباط

مشکلات ارتباطی در اولین سطح خود به روابط زن و شوهر مربوط می شود.

ناتوانی زن و مردی در بیان منطقی خواسته ها و ابراز عواطف، نتیجه ای جز سردی و فاصله و ایجاد تنش نخواهد داشت.

مشکلات ارتباطی در سطح بعدی به اختلافات میان والدین و فرزندان مربوط می شود.

والدین معمولا از رفتار خودسرانه فرزندان و ناتوانی خود در برقراری ارتباط صمیمانه و بدون تنش با فرزندشان دچار یاس و نگرانی می شوند.

مشکلات ارتباطی خانواده، گاه از این سطح نیز فراتر رفته و به روابط اعضای خانواده با اقوام بخصوص اقوام همسر بر می گردد.

بی احترامی به خانواده یکدیگر، اختلاف و دخالت های بی جای اقوام در زندگی و یارکشی بین زن و مرد در این اختلافات نیز یکی دیگر از منابع مشکلات خاندوادگی است.

مشکلات مربوط به نقش

خانواده ای که در آن هر یک از اعضا در نقش خود قرار نداشته، بچه ها در نقش بزرگ تر، زن در نقش مرد و مرد در نقش زن قرار دارد به تبع عملکرد سالمی نیز از خود نشان نمی دهد.

به عنوان مثال خانواده هایی که والدین اقتدار خود را از دست داده اند و تصمیم گیری های مهم برعهده ی فرزند است، نقش ها در آن خانواده معیوب و به درستی تعیین نشده است.

مشکلات مربوط به برطرف ساختن نیاز

بی توجهی به نیاز عاطفی زن و مرد و فرزندان، همچنین نیاز به استقلال و حفظ حریم شخصی و نیاز های مالی یکی دیگر از دلایل اصلی مشکلات خانوادگی است.

این شرایط باعث می شود که اعضای خانواده برای یکدیگر تبدیل به هم خانه شده، در نتیجه فضای خانه و خانواده سرد و بی روح شود.

ایمن سازی و مراقبت از خانواده در مقابل مشکلات خانوادگی

حل مشکلات خانوادگی در درجه اول به شدت و عمق مشکل بستگی دارد.

خانواده هایی که سال های طولانی به شیوه ای ناسازگارانه با مشکلات مقابله کرده اند نیازمند کمک گرفتن از یک متخصص در این حوزه هستند.

مشاور یا روانشناس خانواده یک انتخاب درست در شرایط پرفشار است، انتخابی که لازم است همه ی ما پیش از انتخاب رفتن به دادگاه و یا تهدید به جدایی به آن فکر کنیم.

گفتگو برای حل ریشه ای مشکل

شاید برای همه ما پیش آمده که با قصد حل کردن و خاتمه دادن به یک تعارض، گفتگویی را آغاز کرده باشیم اما نتیجه کاملا برعکس و پیش بینی نشده از آب در آمده!

نکات کلیدی درباره ی حل مشکلات خانوادگی

 

بارورها و شناخت

در این شرایط توجه داشته باشید که باور و شناخت قبلی افراد نسبت به شما می تواند علت سوگیری و واکنش تدافعی شان در مقابل شما باشد.

عذرخواهی کردن و داوطلب شدن شما برای پذیرش اشتباهات تان تا حد زیادی به پذیرش و انعطاف سایر اعضا کمک می کند.

هنگام گفت و گو و حل ریشه ای مشکل تا جای ممکن از سرزنش کردن و پیدا کردن مقصر مشکلات خود داری کنید.

می توانید به جای متکلم وحده بودن، سوال بپرسید و نظر سایر اعضا در حل مشکل را جویا شوید، این حالت باعث نرم شدن طرف مقابل تان می شود.

یکی از مشکلات اصلی در حل مشکلات خانواده

یکی از اصلی ترین مشکلات هنگام گفتگو، پریدن وسط حرف یکدیگر است. می توانید برای این مشکل با توافق یکدیگر قانون بگذارید ( هر کس در هر نوبت از گفت و گو پنج دقیقه زمان دارد).

صبور باشید و بدانید برخی مواقع شتاب در حل مشکلات و آماده نبودن سایر اعضا در پذیرش جو مناسب تر، خود باعث تنش و اضطراب می گردد.

۱_ تفاوت اصلی مشکلات خانوادگی با مشکلات فردی در چیست؟

ویژگی اصلی مشکلات خانوادگی تاثیر مخرب و منفی آن بر تمام اعضای خانواده است. ریشه ی این مشکلات در نگاه اول به ناسازگاری و مشکل یک فرد از خانواده نسبت داده می شود.

با این همه سایر اعضا در شدت یافتن یا لااقل در جو ناسالم ناشی از آن شریک هستند.

۲_ مشکلات خانوادگی بخصوص مشکل بین والدین چه تاثیری در سلامت روان فرزندان دارد؟

بچه ها هر چقدر هم کوچک و کم سن و سال باشند نسبت به اختلافات و مشکلات والدین خود آسیب پذیرند.

گاه والدین متوجه نیستند که ریشه ی اضطراب، ناخن جویدن، شب ادراری و مشکلات اضطرابی فرزندشان در مدرسه یا ترس از جدایی، به اختلاف آن ها با یکدیگر بر می گردد.

طبق تحقیقات صورت گرفته، فرزندانی که والدین شان دائم با یکدیگر در نزاع و کشمش قرار دارند بیش از فرزندان طلاق، آسیب پذیر هستند.

۳_ آیا می توان گفت مشکلات خانوادگی و اختلافات زن و شوهر به خانواده مبدا شان بر می گردد؟

نقش باورهای فرهنگی و آداب و رسوم افراد در سال های پیش از ازدواج، همچنین مقایسه زندگی فعلی که با همسر خود دارند با زندگی و تعامل والدین ، طبیعتا در شکل گیری ذهنیت زن و مرد نسبت به ازدواج و خوشبختی بی تاثیر نیست.

با این همه زن و مرد با شناخت بهتر و بیشتر باورهای بنیادین خود بخصوص با کمک مشاوران و روان شناسان این حوزه، می توانند آگاهانه و با سازگاری بیشتر اقدام به حل مشکلات نمایند.

۴_ مشاور یا روانشناس خانواده در حل مشکلات خانوادگی تا چه حد سودمند است؟

روانشناس یا مشاور خانواده، به عنوان فردی متخصص که سال ها در حیطه تعارض و آسیب های خانواده آموزش و تجربه دیده، به اعضا کمک می کند تا از الگوی روابط ناسالم و ریشه مشکلات خود آگاه شوند.

برخلاف مشاوره های فردی در مشاوره خانواده، روانشناس علاقه مند حضور همه اعضا در جلسه مشاوره است.

ارایه راه کارهای پیشنهادی و بررسی سیر پیشرفت خانواده زیر نظر فردی متخصص که جانب دار و حامی ” رابطه ” است نه یک عضو خاص خانواده، در حل ریشه ای مشکلات کمک کننده است.

منابع:

پیش بینی حل مشکل خانواده بر اساس سبک های حل مساله و سبک های تصمیم گیری، ناهید زهرایی، ۱۳۹۳٫

اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مهارت های حل مشکل خانواده در دانشجویان متاهل، شهلا کرائی، منصور سودانی، مهناز مهرابی زاده هنرمند، غلامحسین مکتبی، ۱۳۹۴٫

رتبه بندی و تعیین مهم ترین آسیب های ازدواج در بین زوجین شهر اصفهان، فرحناز رحمت اللهی، دکتر مریم فاتحی زاده، دکتر سید احمد احمدی، ۱۳۸۷٫

منبع : نکات کلیدی معجزه آسا درباره ی حل مشکلات خانوادگی