بسیاری از ما فکر می کنیم که دوران بارداری بسیار راحت و لذت بخش است اما تقریبا از هر 5 زن باردار یکی از آن ها درگیر افسردگی در دوران بارداری یا پس از زایمان می شوند. البته این افسردگی و اضطراب به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می شود و کاملا قابل درمان است.
متاسفانه بیش تر زنانی که افسردگی را در این دوره ها تجربه می کنند تحت درمان قرار نمی گیرند و این امر در رشد کودک تاثیر منفی می گذارد.
زنان باردار معمولا تنها به سلامت کودک خود می اندیشند و ممکن است از سلامت روحی و روانی خود غافل شوند. بسیاری از افراد گمان می کنند که افسردگی پس از بارداری اهمیت زیادی دارد اما افسردگی در دوران بارداری نیز بر سلامت کودک و مادر تاثیر زیادی دارد.
علائم افسردگی در دوران بارداری چیست؟
به یاد داشته باشید که این علائم زمانی نشانه های افسردگی محسوب می شود که حضور مستمری داشته باشند.
- عدم تمرکز
- اختلال در خواب یا خوابیدن زیاد
- نشخوارهای ذهنی در مورد مرگ، بیماری
- تغییر در عادات غذایی
- گریه کردن
- وسواس بیش از اندازه
- نگرانی‌های غیرضروری
- احساس پریشانی شدید
- نوسانات روحی
- حملات اضطراب
چه کسانی بیش تر در خطر افسردگی بارداری قرار دارند؟
تحقیقات زیادی در این زمینه شکل گرفته و ثابت شده است که عوامل زیر محرک افسردگی در دوران بارداری هستند.
- سابقه بیماری افسردگی
- سابقه اختلالات روانی در خانواده
- عدم حضور همسر
- عدم حمایت لازم مخصوصا از سمت همسر
- عوامل استرس زا
- سابقه سقط جنین
- بارداری در سن کم
- حاملگی ناخواسته
- سوء استفاده جنسی
- سیگار کشیدن
آیا افسردگی در دوران بارداریبه کودک آسیب می زند؟
افسردگی می تواند منجر به اضطراب، استرس و حتی وسواس فکری بشود. برای همین بسیار مهم است که هر نوع تغییرات خلقی در این دوران جدی گرفته بشود، این موضوعات ممکن است باعث کاهش وزن، زایمان زودرس و مشکلات رشدی در کودک شوند.
زنان افسرده نمی توانند به خوبی از کودک خود مراقبت کنند و تحقیقات نشان داده است که در این شرایط کودک ممکن است در آینده اضطراب بیش تری را تجربه کند.
درمان افسردگی بارداری
درمان رفتاری شناختی و درمان بین فردی معمولا برای درمان این نوع افسردگی انجام می شود.
درمان بین فردی در درمان افسردگی
این درمان باعث کاهش استرس و اضطراب مادر می شود. مسئولیت والد بودن برای برخی از افراد اضطراب زیادی به همراه دارد که در طول این درمان مدیریت و کنترل می شود.
درمان بین فردی همچنین به بیمار کمک می نماید تا بتواند از علائم افسردگی رهایی پیدا کنند.
درمان رفتاری شناختی
این درمان بر رفتارهای فرد تمرکز می کند و افکار منفی و استرس زا را شناسایی و سعی می کند که راه هایی برای مقابله با این افکار ایجاد کند.
درمان اختصاصی
درمان باید با توجه به ویژگی های فرد به خصوص و متفاوت باشد، البته برای ایجاد این نوع درمان زنان نیز باید با درمانگر و مشاور خود همکاری لازم را داشته باشند.
آیا می‌توان در طول بارداری از داروهای ضدافسردگی استفاده کرد؟
در رابطه با این موضوع هنوز نتیجه مشخصی اعلام نشده است عده ای بیان می کنند که به دلیل حضور جفت داروهای ضد افسردگی اثری بر کودک ندارند و عده ای دیگر بیان می کنند که مصرف دارو باعث نقص و مشکل قلبی در جنین می شوند.
با این حال توصیه می شود که در دوران بارداری از قرص استفاده نشود یا در صورت اضطراری نظرات دکتر کاملا بررسی شود. بهتراست پیش از اقدام به بارداری با روانپزشک یا درمانگر خود در مورد این موضوع صحبت کنید و اگر لازم است پس از اتمام دارو درمانی تصمیم به فرزندآوری کنید.
راه‌های خانگی مقابله با افسردگی در دوران بارداری
-
خواب کافی
خواب باعث ایجاد آرامش و رهایی فرد از استرس و اضطراب می باشد. متاسفانه بسیاری از زنان باردار (مخصوصا در ماه های آخر بارداری) نمی توانند راحت بخوابند و استراحت کنند. سعی کنید برنامه منطمی برای خواب خود تنظیم کنید.
-
ورزش
ورزش تاثیر شگفت انگیزی بر افسردگی دارد. به یاد داشته باشید که همیشه ورزش را از کارهای کوچک مانند پیاده روی، نرمش کردن و کارهای دیگر شروع کنید، این کار باعث افزایش سلامت جسم شما نیز می شود.
-
ارتباط با دوستان
ایزوله شدن و تنها ماندن جزو عواملی است که باعث ایجاد و تشدید افسردگی می شود. سعی کنید حتی به صورت تلفنی ارتباط خود را با دیگران حفظ کنید.
-
رژیم غذایی
رژیم های غذایی نیز می توانند به کنترل افسردگی کمک کنند. به طور مثال افزودنی های مصنوعی ممکن است باعث ایجاد اضطراب شوند. سعی کنید یک برنامه غذایی سالم برای خود تهیه کنید، برای این کار بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید.
-
اجتناب از تنش
در دوران بارداری باید از هرچیزی که باعث ایجاد اضطراب و استرس در فرد می شود، جلوگیری شود.
-
کاهش کافئین
کافئین جزو موادی است که موجب ایجاد استرس و اضطراب می شود بنابراین باید تا حد ممکن کم استفاده شود. زیرا در دوران بارداری بدن به مواد مختلف حساسیت پیدا می کند.